Dat het nooit te laat is om te doen wat je leuk vindt, bewijst Tineke van Rozendaal uit Oudebildtzijl. Op haar 71e bracht ze haar romandebuut uit: Koffers vol tranen. "Het scheppings-plezier staat voorop.”

Diane Romashuk

Hoofdpersoon is Ida, die na haar pensioen graag alleen ver.der wil en niet doorheeft hoe ziek ze is. Dan is er haar moeder Nelly, die nog altijd gebukt gaat onder haar streng katholieke opvoeding. En dochters Ella en Bernadette, de muze van Ida’s man, met elk weer hun eigen uitdagingen.

Ook al voordat Tineke van Roozendaal Koffers vol tranen schreef hielden de personages uit haar boek haar bezig. Zo ook toen ze zo’n drie jaar geleden met haar man en kunstenaar Fred Thoolen op West-Kreta was.

"Voor een van onze residenties, waarbij Fred schildert en ik lees, schrijf en vertaal”, vertelt ze. "‘Waarom schrijf je geen roman?’, zei hij toen. Niet veel later ben ik precies daarmee begonnen.”

Het resultaat is een raamvertelling, en een literaire ode aan de sterke vrouw. "Alle hoofdpersonages dragen hun eigen koffer vol tranen met zich mee. Het ene moment gaat dat gemakkelijker dan het andere, toch zetten ze door.”

Schrijven was voor Van Roozendaal altijd een grote liefde, maar wel een die lang genoegen moest nemen met een tweede plaats. Ze werkte haar hele carrière in het onderwijs. "Met name als onderwijskundige schreef ik dan bijvoorbeeld wel graag beleidsstukken, teksten voor studie.boeken of rapportages.”

Privé hield ze dagboeken bij. "Vooral met gedachten en observaties. Voor onze dochter Anna schreef ik vanaf haar geboorte de ‘Annalen’, over ons leven als gezin.”

Eind 2013 ging Van Roozendaal met pensioen. "Sindsdien doe ik alleen nog maar dingen waar ik zin in heb.” En schrijven blijkt daar een van. Er vloeiden al korte verhalen uit haar pen, ook begon ze met het verta.len van Franse en Spaanse boeken. "Frans heb ik gestudeerd, Spaans heb ik er later zelf bij geleerd.”

De titels die ze vertaalt, zoals Puis.que mon coeur est mort van de Algerijnse schrijfster Maïssa Bey of een dichtbundel van de Spaanse Luis García Montero, zijn boeken die ze zelf mooi vindt. "Daarom wil ik ze ook graag voor de Nederlandse markt ontsluiten.” Haar man geeft ze via zijn uitgeverij Artenon uit. "Zo zijn het voor ons ook leuke projecten om samen te doen.”

Knipoog

Haar eerste roman verscheen dit jaar in de Boekenweek. Hoofdpersoon Ida is 66, werkte tot haar pensioen in het onderwijs en haar man is kunstenaar.

De verhalen spelen zich af in haar geboortestreek West-Friesland, Spanje en op West-Kreta, plaatsen die Van Roozendaal allemaal goed kent. Parallellen met haar eigen leven zijn zo snel getrokken. "Het verhaal is wel geschreven met hier en daar een knipoog naar mijn eigen leven, maar ik ben Ida niet”, lacht ze.

‘Het doet er niet toe of het waar is, het enige wat er toe doet is dat ik geloof dat het waar had kunnen zijn…’, luidt het motto van Koffers vol tranen ook. Geleende woorden van haar in 2013 overleden broer en zanger, ca.baretier en liedschrijver Maarten van Roozendaal. "Tijdens het schrijven heb ik wel veel geput uit mijn eigen ervaringen en onderzoek naar bepaalde onderwerpen. Ida groeit bijvoorbeeld op bij haar oma. Lange tijd weet ze niet dat Nelly niet haar zusje, maar haar moeder is. Iets wat in streng katholieke gezinnen in de jaren vijftig vaker voorkwam.”

Dit alles vermengde ze met fictie om haar lezers mee te nemen in de werelden van de vrouwen. "Door in hun hoofden te kruipen wilde ik thema’s als schuld en schaamte aansnijden en de grenzen tussen het intieme en het openbare van het leven opzoeken. Renate Dorrestein verwoordde het eens mooi toen ze zei dat fictie ons laat zien wat het is om mens te zijn.”

Naast het uitgeven, verzorgde haar man de illustraties: zwart-witte inkttekeningen van Griekse olijfbomen. "Symbolisch voor de mooie, maar ook de harde kanten van het leven.” Van Roozendaal kleedde haar verhaal zelf aan met eigen poezie en vertaalde teksten van inspirerende voorbeelden. "Een resultaat van mijn liefde voor taal denk ik, en toch ook weer de juf die graag wil delen.”

Als schrijfster naar buiten treden vond ze een stuk spannender dan als vertaler. "Bij vertalingen kun je je nog enigszins verschuilen achter de woorden van de oorspronkelijke auteur. Dit boek is helemaal van mezelf.”

Rondje met Maarten

Liefst schrijft Van Roozendaal intuitief. "Veel bedenk ik al wandelend, bijvoorbeeld door de kwelders rond Oudebildtzijl.” Waar haar broer zijn leven in dienst stelde van het schrijven en de kunsten, heeft Van Roozendaal er vrede mee dat haar passie nu pas opbloeit. "Maarten was de jongste, ik de oudste uit ons gezin met zeven kinderen, maar van jongs af aan hadden wij een bondje als het ging om teksten uitwisselen. Het is wel bijzonder dat het schrijven bij mij echt begon rond de tijd dat hij overleed, haast alsof je iets voortzet.”

Beroemd worden zoals hij hoeft voor haar niet, "Het scheppingsplezier staat voorop.” Onlangs schreef ze alweer haar nieuwste verhaal, Pension Corona. "Dat gaat over het pension waar Freds moeder woont, en een kleinkind dat onthullende brieven van haar oma vindt. Mogelijk is het volgende boek dus een verhalenbundel.”