Jan de Vries vertaalde liedjes van J.J. Cale in het Bildts. De grootste put was nog wel het regelen van de rechten, maar nu is de cd er toch.

Jacob Haagsma

Echt beroemd is J.J. Cale, uit Tulsa in Oklahoma, nooit geworden, al heeft hij wel bekende fans. Velen coverden hem, Eric Clapton maakte hits van zijn After Midnight en Cocaine en Mark Knopflers groep Dire Straits is hoorbaar beïnvloed door zijn stijl.

Maar Cales dood in 2013 kreeg niet de verdiende aandacht, vond Oudebildtzijlster Ruurd Hoftijzer. Het jaar daarop trommelde hij een aantal muzikanten op voor een tribute . Onder hen was zijn buurman, Jan de Vries, ooit van The Feetwarmers en maker van de Bildtstalige cd Sieleroersels. "Hartstikke leuk”, vond De Vries, "maar dan doen ik se al in ‘t Bildts.”

Omdat het zonde van de tijd en moeite zou zijn om er verder niets mee te doen, besloot hij om de acht nummers die hij voor die gelegenheid vertaalde, uit te breiden en ze op cd te zetten. Hij ging ermee aan de slag en begon ze zelf op te nemen. Om ze vervolgens uit te brengen. Niet onder eigen naam, want het zijn z’n eigen liedjes niet, maar als Keel.

Toestemming

De rechten bleken een sterk vertragende factor. "Dêr hew ik ‘n prot gedoe met had.” Dat komt, de nummers die De Vries had uitgezocht waren verdeeld over wel zes, zeven verschillende platenmaatschappijen. En omdat De Vries zowel qua tekst, vertaling immers, als qua muziek flink aan het sleutelen was geweest, was toestemming wel vereist. "Dat motst sels regele.”

Sommige platenmaatschappijen bestonden niet meer, andere waren opgesplitst. Zoek dan maar eens uit waar de rechten precies liggen. En dan begint het mailen... en het wachten op antwoord. "Dêr bist wel even met an’e gang.”

Maar het lukte. En een opsteker was dat de erven van J.J. Cale lucht kregen van een opname op Omrop Fryslân, en vroegen of dat op hun eigen Facebookpagina mocht.

Zelf was De Vries niet eens een heel groot fan. "Maar ik had wel platen fan him. Ik fon ‘t leuke, relèkste muzyk, en leuk om met te oefenen, met de instrumentenboel.”

Grieme

De keus van de nummers viel nog niet mee. De Vries wilde in zijn vertalingen zo dicht mogelijk bij de originelen blijven, maar ze moesten niet alleen bij het Bildts passen, maar ook bij het Bildt. "Maar lang niet alles blykt na deuze streek te fertalen. Dêr bin ik wel even met an ’t griemen weest.” In Magnolia gaat het over New Orleans, "maar at

je dat in ’t Bildts doen slaat ‘t helendal nergens op. Dêr hew ik Stiens fan maakt. ‘t Enige plak dat rymt, hier in ‘e buurt.”

In de muziek veroorloofde De Vries zich meer vrijheden. "Muzikaal hew ik ‘t wat na myn aigen hând set. ‘n Nummer fan ‘n ander een op een naspeule, dêr fyn ik niks an. Ik pak de groate linen fan soa’n nummer en dan geef ik dêr myn aigen draai an.”

Hij nam de boel op in zijn eigen thuisstudiootje. "De meeste dingen hew ik sels inspeuld. Ja, dat lukt wel.” Drum- en baspartijen kwamen uit een kastje, "Ik hew sels ‘n drumpartij maakt. De bas, ‘t selde. Dan hewst ainliks ‘n bandbegeleiding. Bij sommige nummers waar dat ainliks wel heel erg mooi.”

Op een stuk of wat nummers spelen streekgenoot Ruben Bus, net als De Vries zelf multi-instrumentalist, en gitarist Douwe van der Werff (ooit in Okke Hel, een van de eerste Friestalige rockbands) mee, "maar foor de rest kon ik mij d’r best met rêde.” Bijkomend voordeel: juist omdat het andermans nummers betreft, houdt De Vries zelf qua auteursrechten niks over, dus dan maar zelf zo veel mogelijk doen. Vandaar ook geen vinyl, "dan bist nag feul meer kwyt.”

Nu kunt u tegenwerpen dat zo’n elektronische aanpak toch niet past bij het werk van zo’n singer-songwriter, maar dan kent u die eigenzinnige J.J. Cale nog niet. "Hij had elektronika studeerd, dus hij eksperiminteerde al froeg met alderhande apperatuur en effekten. De eerste drumkompjoeters, die brúkte hij al. Dus at ik soks doen, dan past dat wel in dat straatsy. Op die menier kon ik wel wat ‘n link lêge met him.”

Ontlading

Juist vanwege die studio-experimenten heeft De Vries de platen van Cale veel liever dan diens live-verrichtingen - dan stond er toch weer gewoon een man met een gitaar en een band. Nu moest Cale zelf weinig van optreden hebben, en daar herkent hij wel wat in. ,Ja, je doen ‘t wel, maar ‘t is niet myn hobby. Ja, at je een keer bezig binne fyn ik ‘t ok wel weer leuk. Maar die heisa dêromhine en dat geregel... Dat had hij ook wel wat.”

Maar goed. De cd-presentatie, de ontlading na dat lange maakproces en de eerste keer bovendien na die ‘coronaboel’ dat hij weer speelde, "dat waar heel besonder. De eerste keer weer live speule, met publyk d’rbij. Dat eerste applaus, dat fon ik wel heel mooi om te horen.”

En ook al om deze cd aan de man te brengen moet er wel gepeeld worden. Samen met Ruben Bus, net als hij multi-instrumentalist heeft hij de nummers ingestudeerd voor op het podium. "At je wat wille motte je dos na bútten trede. Je rêde je d’r wel met, maar ik hew ‘t niet fan nature. Ik bin ‘n heel beskaiden figuur, ik funksjoneer liever op ‘e achtergrônd. Dêrom hew ik d’r ok lang teugenan hikt om met myn aigen nummers na bútten te treden, as troebadoer. Maar goed, alles went.”

Keel: J.J. Cale in’t Bildts. JdeV Productions. www.jandevries.org/keel. Eerstvolgende optreden: 19 augustus, Lewinsky Sneek.