Sint-Anne, 22 septimber 2020    

Foorspelling

Gerard de Jong, columnist. FOTO NIELS WESTRA

Tun 'n skiere achtergrônd sien wij 'n kaal stik klaai, opdroogd deur de son. De roep fan ’n bonteluw draagt feer over ’t desolate lând, dat goed fijfhondert jaar leden út see skept worde. De kamera draait traag fan de krún fan de seedyk bij Swarte Haan ’t Wad over. ’n Nussy skapen bij de Nije-Dyk lâns laat hur genoeglik deur de wol kamme. En dan de salvende stim fan wijlen Johan van der Zee, die’t de argeloase kiker fertelt dat wij hier op ’t Bildt binne.

Gerard de Jong

D’r staan werklik nijmoaderigere dingen in myn YouTube-geskidenis, maar fan alle filmpys hew ik deuze ôflevering fan Van Gewest tot Gewest ’t faakst bekeken. Pastorale 1986: ’n deur de tiid fergeten, fergeelde ânsichtkaart fanút myn jeugd. Met Bildtse groetnis!

Toegelyk is ’t nag altyd aktueel. ’t Programma kwam del om te berichten over de striid foor ’t behoud fan de Bildtse taal. Ok doe worde d’r taalondersoek deen en klommen de Bilkerts op de barrikaden foor ’n betere pesisy fan ’t Bildts.

En ok doe klonken draigende foorspellings fan onhailsprofeten over ’t te betreuren lot fan elke klaine taal: dat-y útaindlik ferdwine sil. 1986 of 2020: de klok staat stil op fijf foor twaalf.

Ik koester de beelden fan ôns pake, Gerryt Dirks de Jong, die’t in de dokumintêre sit. Hij wort befroegen over ’t toenimmend gebrúk fan ’t Bildts in syn krant, de Bildtse Post.

Ik sit alweer twintig jaar op de stoel die’t-y bij syn storven in 2000 achterlate most, deurdrongen fan syn erfenis: dat taal maakt wie’t je binne. Hij had ’t machtig fonnen at ik ‘m fertelle sou dat de Luwter Krant sont fandaag elke twee weken ’n plakky foor ’t Bildts inrúmt.

Ok doe klommen de Bilkerts op de barrikaden

Op ’t eand fan de dokumintêre fraagt Van der Zee him: ‘Hoe lang geeft u het Bildts nog?’ Pake gniist, dinkt even na en sait dan: ‘Ik geef ’t Bildts nag soalang at ik leef!’ Die foorspelling hew ik goed in de oren knoopt. At elkeneen de aigen minderhydstaal de duur fan ’t aigen leven geeft, dan mot die taal ’n heel eand komme kinne.

Bron: Leeuwarder Courant (kollum)