De Friese Maatschappij van Landbouw fierde in 1977 hur 125-jarig jubileum. Een fan 'e aktiviteiten waar 'n priisfraag. 't Priiswinnend ferhaal met as titel 'Van haver tot gasolie' waar fan Doeke Klazes Oosterbaan út Stiens, eerder boer op 'e plaats Ouwe-Dyk 319. Dut is de tweede ôflevering fan 'n bewerking fan 't ferslag, ontliend an It Ark, 't fereningsblâd fan 'e AFRON en met de noadige adfizen fan seun en opfolger Klaas Oosterbaan.

Klaas Dankert

Trekkers in 't plak fan peerden

Fleden week hè wy sien hoe't de brând in 1950 tot gefolgen het dat d'r in een jaar 'n tal feranderings tot stand komt die't âns ok wel gebeure souwen maar dan gelaideliker en over 'n groater tiidrek. Soa wort 't tal peerden werom brocht tot fier en de feestapel wort gelaidelik an wat útbraid. In 1954 wort 't flas niet meer met de hând trokken maar doet de masine dut sware werk. Dan wort ok de rôndgaande ploeg ferfongen deur 'n tweeskaarwentelploeg.

In 1956 wordt de John Deere petroalytrekker omroild teugen 'n nije Bolinder Munktell met dieselmoter. En drie jaar later komt d'r naast de twee nag overbleven peerden ok nag 'n lichte trekker, 'n Porsche Diesel. Deuze wort útrust met 'n maaibalk. Omdat de bedriifsrisseltaten al 'n paar jaar teugenfâle wort besloaten 'n gokky te wagen deur ok 'n stik sipels te ferbouwen. De opbringst is bêst maar de kwaliteit min en soadoende bliift 't geldlik gewin achter bij de ferwachtings. 't Jaar d'rop wort 't nag 'n keer prebeard, maar dat is toegelyk 't lêste.

Plastic doet syn intrede

De irpels worre nag overwegend bútten an 'e bult bewaard. Deur de útsonderlik natte hest fan 1960 komme se heel laat út 'e grônd en omdat d'r winter ferwacht wort is d'r gyn tiid meer om de lêste partijen onder 't normale winterdek met modder te bringen. Út noad worre de irpelbulten eerst ôfdekt met rait , dan 'n dunne laag grônd en deroverhine plastic, werin bij dooiweer luchtgatten maakt worre. De proef út noad slaagt wonderwel. Ondanks de frij strenge kou komme de knollen maaitiids ongeskonden tefoorskyn. Tena wort deuze selde metoade toepast ant 't momint dat alle irpels onderdak bewaard worre.

De feerdergaande meganisasy dwingt tot 'n sekere spesjalisasy. Orten, blaumaansaad en rooie klaver ferdwine út beeld. Om de weerrisiko's deur 't laat rooien fan irpels foor te kommen worre d'r gyn konsumpsyrassen soa as Borgers en Rooie Star meer ferboud. Alleen 'n hoeky Irene's bliift over. De groatste ferandering is in 1961 de anskaf fan 'n Hektor melkmesine. Maar omdat die bij tien koeien niet rendabel hyt te wezen wort de melkfeestapel útbraid tot soa'n 16 stiks. Seumers wort in 't lând molken met 'n 'weidewagen'.

D'r wort ok 'n aigen sakkerooier kocht wer't alle irpels met rooid worre. D'r komt - gelukkig - 'n eand an 't loftrekken met 'e hând. Derfoor in 't plak komt 't doadsproeien. Ferskillende perselen wait worre deur de loanwerker met de combine dorst. Foor soafeer dat niet 't gefal is wort ôfstapt fan 't alouwe in 'stúkken' setten. De skoven worre nou in skelfys setten, die't bij 't dorsen op 't lând op 'e hefinrichting fan 'e trekker na de mesine reden worre, die't nou fan 'n skoveninfoerapperaat fersien is. De skelfys binne feul minder gefoelig foor min weer dan stúkken.

Feertig jaar bij de boer

Half maart 1961 staat d'r 'n adfertînsy fan de femily Oosterbaan in de Bildtse Post. Ate Kuiken hoopt op 20 maart "de dag te herdenken, waarop hij veertig jaar op ons bedrijf werkzaam is geweest". De resepsy is fan half fier ant half fijf in 't lokaal fan 'e Griffermeerde Kerk in Nij Altoenae. Ate Kuiken is in 1921 bij Klaas Doekes Oosterbaan in dienst kommen kort na't 't bedriif ferhuusd is fan Tzummarum na de Ouwe-Dyk. Hij wort der fooral súvverder fan poaters. Minke, de dâgmaid wort syn frou. Baide worre Sunterklaasdâg 1944 arresteerd en deur de besetter in Drinte tewerksteld omdat hur dochter bij 't ferset betrokken is.

'n Groate ferandering in 1962 bestaat hierin dat de bedriifsomfang sterk inkrompen wort. 't Gaat werom tot soa'n 38 ha. Dat komt deurdat soawat de helt fan 't land op 't Nij-Bildt, dat fan buurman Palsma huurd worde, na de bedriifsovername deur seun Rindert sels weer in gebrúk nommen wort. De bediifsfoering wort feerder fereenvoudigd deur gyn witte klaver en túnbousaden meer te ferbouwen. De lêste twee peerden, werfan een faker inspand wort foor de sport as foor 't bedriif, worre ferkocht. In 1965 wort de lichte trekker omroild foor 'n swaardere en an 't inlêgen fan 'e setters in 'e geulen fan 'n geuletrekker komt 'n eand deur 't anskaffen fan 'n halfautomatise poatmesine.