Sint-Anne, 8 febrewary 2022    

Ferbreke

Gerard de Jong, columnist. FOTO NIELS WESTRA

Lessen waar ik op 'n interessante 'inspirasysessy' om na te dinken over 't ferhaal fan Noordwest-Frysland. Soa'n dartig mīnsen śt Waddenhoek en Harlingen waren noad om hur te bugen over de 'branding' (niet die bij see, maar 't in de met setten fan 'n merk) fan de regio.

Gerard de Jong

De anwezigen kwammen allegaar śt 't gebied sels. Inkeld de sessylaider kwam śt 't oasten fan 't lānd. Doe't hij in 't Nederlāns foorsteld had om 'n korte introduksyrōnde te doen froeg 'n Fries de andacht: "Zullen we de voorstelronde in het Nederlands doen? , saai hij. "Dan verstaat de projectleider het ook." De projektlaider saai: "Oh, maar ik versta het Fries prima hoor. En anders vraag ik het wel."

De Fries wou fan gyn wiken wete: "Toch lijkt het me beter het in het Nederlands te doen."

Een foor een gongen se foor de bijl. Friezen, Bilkerts; se houden hur praatsy niet in de aigen taal maar in 't Nederlāns. Want ja, je wille niet 'stug' of as 'dwarskop' overkomme. Inkeld drie Bilkerts, weronder ik sels, stelden hur dos gewoan foor in 't Bildts. Dat waar gyn subfersive daad; 't leken mij alleen niet norig mij te 'ferbreken' foor een die't sels sait 't goed ferstaan te kinnen.

Elkeneen is hier - bewust of onbewust - altyd met taal doende. Niet inkeld skrivers of sjoernalisten, maar ok in de reklame, 't openbaar bestuur, de amtnerij, 't onderwiis, de horeka: taal en meertalighyd is hier 'n wezenlik part fan 't leven, fan ōns idintiteit en soasjaal ferkeer. 't Hoort bij de 'brand' (niet 't fuur, maar 't merk).

't Komt fast fort śt gastfrijens

't Waar de dārde keer in drie maanden dat ik dut gebeuren sāg. 't Is wonderlik om te met te maken. Dat 'n Fries of Bilkert 'n groep mīnsen oplait Nederlāns praten te gaan foor een persoan, wilens die persoan sels sait dat-y 't wel ferstaan kin. Sterker, meskien just wģl dat mīnsen hur in de aigen taal śttere.

't Komt fast fort śt gastfrijens, dat loof ik oprecht. Maar d'r sit 'n minderweerdighydskompleks achter, as binne ōns talen hier minder as 't Nederlāns. Dat is niet soa, en der motte wij fanōf. Dat māg in de 'brand' (niet 't merk, maar 't fuur).

Bron: Leeuwarder Courant, kollum Gerard de Jong