Na weken van regen wordt het op zaterdag 30 augustus eindelijk droog en zonnig. De weervoorspelling voor maandag 1 september zijn opnieuw buien. Voor de boeren betekent dit alle hans aan dek en proberen om met name zoveel mogelijk graan binnen zien te krijgen.

Op Nieuwe bildtdijk is Dirk Swart bezig om het graan te oogsten. Tussen Nij Altoenae en St. Annaparochie is Palsma met twee combines bezig om het graag binnen te krijgen. Vlakbij is ook Schuiling bezig om het graan eraf te krijgen en ondertussen gaat ook de aardappeloogst verder. Het is een drukte van jewelste.

De Friese graanoogst neemt snel in kwaliteit af, nu nog steeds niet meer dan 40 procent is geoogst. Vorige week waren de telers nog optimistisch, maar 30 millimeter regen op donderdag en 10 op vrijdag heeft het weekeinde uitgeschakeld voor de oogst.

Volgens zaadhandelaar Jelte Pars uit Sint Jacobiparochie gaat de tarwe nu snel achteruit. Voor baktarwe is de Friese oogst al niet meer geschikt. Dat betekent al een waardevermindering, omdat het graan weggaat als louter veevoer. Bovendien heeft de aanhoudende regen veel schimmel veroorzaakt, de wind heeft aren geknakt en veel aren liggen te laag om nog door de combine te worden opgepikt.

De schade door het natte weer loopt voor Friese tarwetelers op tot 150 euro per hectare. Zestig procent van het graan staat nog op het land, omdat het door de regen niet kan worden geoogst. Dit komt neer op een vertraging van twee weken. In zo’n 5 procent van het resterende graan zit in meer of mindere mate schot, waarbij de tarwe in de aar begint te kiemen.

Dat concludeert Jelte Pars, directeur van George Pars Graanhandel in Sint Jacobiparochie, na een inventarisatie in zijn werkgebied. "We komen steeds dichter bij het kritieke punt. Als het mooi weer blijft en er binnen zes dagen kan worden gedorst, is het drama nog te overzien."

In Friesland moet nog een derde tot 40 procent van het land worden gehaald. De combines staan klaar, het is hopen op goed weer begin volgende week.

Volgens directeur Jelte Pars van George Pars Graanhandel uit Sint Jacobiparochie zat het weer in Friesland niet mee. "We hebben veel regen gehad. We hoopten zaterdag het graan te kunnen laten drogen en dan binnenhalen, maar het weer speelt ons waarschijnlijk weer parten."

De kwaliteit is volgens Pars achteruitgegaan, maar nog altijd behoorlijk. "We begonnen begin augustus met een hectolitergewicht van ongeveer 80. We zijn gedaald tot 77 en als het volgende week weer grotendeels nat wordt zitten we op de handelsnorm."

Friese graantelers rekenen erop dit wekeinde toch nog hun graan binnen te kunnen halen. Vorige week zag de situatie er nog weinig hoopvol uit met slechts 5 procent graan geoogst. In het weekeinde hebben de telers evenwel een ongekende slag gemaakt na twee dagen droog weer.

Volgens graanhandelaar Jelte Pars uit Sint Jacobiparochie is er ruim 30 procent van de oogst binnen gehaald. Voor het komende weekeinde lijkt het weer ook weer goed. Dat biedt de graantelers de kans de rest van de oogst binnen te halen zonder verlies van kwaliteit. Ook de opbrengst is nog steeds goed. Het is wel met de hakken over de sloot, zo meent Pars.

Dit weekend is de oogst in volle hevigheid los gebarsten. Afgelopen vrijdagavond was het al druk op de landerijen rondom St.Jabik. Maar zaterdag brak de drukte in volle hevigheid los. Dorsen, aardappelrooien, stro van het land halen en bieten of rapen oogsten . Het gebeurde allemaal en zal, als het weer vast blijft tenminste, nog wel even doorgaan.

"Een mooie periode altijd, al die drukte bij Pars en de boeren waar de loodsen weer optimaal gevuld worden. En al die tractoren die af en aan rijden, alles wat maar kan oogsten wordt in deze periode ingezet", vindt Bertus.

Elke dag een bui , te weinig zon en wind, kortom het blijft net te nat om de oogst van het land te krijgen. Volgends Jelte Pars in de Leeuwardercourant, is er nog niks aan de hand en zou de oogst als die nu van het land zou kunnen worden gehaald , goed zijn. Maar het moet niet al te lang meer duren, dan gaat de kwaliteit en de hoeveelheid wel naar beneden.

Gelukkig was er vandaag hier en daar een boer die wel kon oogsten. Bertus heeft geprobeerd een globaal overzicht te geven van de stand van zaken rond St.Jabik, daar was vandaag overigens niemand op het land.

De Friese graanoogst blijft flink achter op de rest van het land. Terwijl Groninger en Zeeuwse boeren al ruim de helft van het graan in de schuur hebben, is dit in Friese amper 5 procent. Volgens graanhandelaar Jelte Pars uit Sint Jacobiparochie zijn de kwaliteit en de opbrengst nog goed, maar het moet niet lang meer blijven regenen.

Friese graanboeren zijn meer dan collega's elders getroffen door de vele regenbuien. De Zeeuwen zijn doorgaans enkele weken eerder met oogsten, en in Groningen ontsnapten de boeren vooral vorige week aan de ergste buien. In Friesland kan het nog goed komen als het binnen een week droog wordt. Dan kan de opbrengst oplopen tot 9000 kilo per hectare, meent Pars. Nog een week regen zal de kwaliteit en opbrengst doen inboeten. Het weerbericht stemt wat dit betreft niet vrolijk.

De teelt van maïs kenmerkt zich dit jaar door een sterk verschil in groei tussen de verschillende percelen. De maïskorrels die in het afgelopen voorjaar vroeg gezaaid zijn, hebben dit jaar grote planten opgeleverd en vertonen een goede korrelvulling. "Deze planten hebben vroeg gebloeid, net zoals in de afgelopen jaren", zegt adviseur Granen en Maïs Berend Terluin van Graanhandel Pars uit St. Jacobiparochie. "Deze planten en hun kolven zullen er later dit jaar voor zorgen dat ze in de kuil de hoogste zetmeelpercentages hebben."

Voor de korrels die later dit voorjaar zijn gezaaid is de groeiachterstand veel groter dan op basis van het verschil in zaaitijdstip verwacht mag worden. Debet is vooral het warme weer van dit voorjaar. "Deze maïsplanten staan nu pas net in bloei. Naar verwachting zal dit tot een fors lagere zetmeelopbrengst leiden."

De eerste granen zijn gedorst, tenmiste de eerste die Bertus heeft gezien. Ook was men bij Joostema frieslanders en dore’s aan het rooien voor de consumptie denkt hij.

Wat een groot materiaal , straks als er meer aktie op het land is zal er nog wel wat ouder spul ingezet worden, Bertus houdt jullie op de hoogte.

Akkerbouwers moeten als gevolg van de droogte in de afgelopen maanden rekening houden met schaarste aan hoogwaardig pootgoed. Daarvoor waarschuwt Peter Keijzer, directeur van aardappelveredelingsbedrijf Fobek uit Sint Annaparochie. "In de kuststrook is het verschrikkelijk droog geweest. We moeten er rekening mee houden dat van de hoogste klassen S en SE er 40 procent minder aan nieuwe knollen uit de grond komt."

De grote verschillen in opbrengst worden ook gesignaleerd door aardappelhandelshuis HZPC in Joure. "Wij durven nog geen beeld te geven van de totale opbrengst. De verschillen tussen de verschillende telers zijn groot", zegt directeur Jan Hoogenboom. "Dat maakt het moeilijk om een goede raming te maken. Op basis van proefrooiingen die we in september uitvoeren komen we pas met een eerste inschatting."

De aardappelsector wordt als gevolg van de droogte de komende jaren geconfronteerd met krapte in de hoogste pootgoedklassen, S en SE. Dat zegt Peter Keijzer, directeur van aardappelveredelingsbedrijf Fobek in het Friese Sint Annaparochie. De droge periode tijdens het groeiseizoen veroorzaakt in het Noorden tot 50 procent minder opbrengst en 40 procent minder knollen. Dat verwacht Keijzer op basis van waarnemingen op zijn eigen proefvelden.

Ik vrees dat dit representatief is voor de pootgoedteelt in de hele noordelijke kuststrook”, zegt de Fobek-directeur. ”Juist in deze regio worden de hoogste pootgoedklassen geteeld. Dat betekent dat de piramide, zoals de pootgoedsector in klassen is opgebouwd, van boven af wordt uitgeknepen. Dat ga je de komende jaren merken."