Deze week viel het 'Jaarferslag 2011 Feugelwacht "Het Oud-Bildt"' weer in de bus. Zoals elk jaar is het een prachtig uitgevoerd document met schitterende foto's en interessante informatie.
In zijn voorwoord blikt voorzitter Bauke Tuinhof nog even terug op het afgelopen jaar. De aantallen van de meest voorkomende vogelsoorten op het Bildt, de kiviet en scholekster lopen al jaren terug. "Het voorjaar kwam voor de weidevogels maar moeilijk op gang. Door de droogte in het begin, was er weinig eten voor de vogels, waardoor ze vervolgens moeizaam en later aan de leg kwamen. Een voordeel hierbij was, toen de vogels wel aan de leg kwamen, er in onze regio al veel landbouwwerk was gebeurd en dat er door landbewerking minder legsels verloren zijn gegaan. Terugkijkend op het afgelopen seizoen, hebben we wel weer moeten vaststellen, dat in bepaalde gebieden de populatie van kievit en scholekster terugloopt. Wel zien we een verandering in het gedrag van de vogels en dat ze in elkaars gezelschap gaan broeden. Dit resulteert dat er in bepaalde gebieden een toename van het aantal broedgevallen is waar te nemen", aldus Tuinhof.
Tijdens de jaarvergadering in maart was er een idee was om een oeverzwaluwenwand te realiseren in het Henk Hornstra Park bij St.-Annaparochie naar voren gekomen. Er waren zelfs al een paar vrijwilligers gevonden die wel zouden willen helpen bij de realisatie. Wij waren echter ook van mening dat als er een wand zou komen, dit ook goed moest gebeuren en niet even snel. Het was al snel duidelijk dat de gemeente het een heel leuk idee vond, maar er geen geld voor beschikbaar had. Toch is er in december een oeverzwaluwwand geplaatst door Oltman's Groen. Deze wand is mogelijk gemaakt door de Stichting Bildtse Belangen | Friesland Bank - Bildtse Bank en Oltman's Groen. "Onze dank daarvoor!", vindt de vogelwacht.
Onder de titel 'De Skiere Hoanskrobber in Friese akkers' is een interessant artikel opgenomen over het suksesvolle beleid in Groningen om de biotoop van de Grauwe Kiekendief te verbeteren.
Een sierlijke grijsblauwe roofvogel jaagt tegen de wind in op zoek naar een prooi, Op twee meter hoogte speurt hij op gehoor akkerranden en kwelders af op veldmuizen. Bij gebrek aan muizen zijn zangvogeltjes zoals graspiepers, kwikstaarten of jonge spreeuwen een redelijk alternatief. Wanneer hij op 10 km van zijn nest een muis vangt schikt hij deze stevig in zijn scherpe klauwen en vliegt terug naar zijn jongen. |
De geschiedenis van de grauwe kiekendief laat zien dat ze als broedvogel verdwijnen uit natuurgebieden. Natuurgebieden werden om verschillende redenen minder geschikt en net als voor veel andere soorten resteerde het agrarisch gebied. In Oost Groningen verschijnen ze begin jaren negentig. De tijd van de grootschalige braaklegging ten gevolge van de graanoverschotten. Hier begint het beschermen van de grauwe kiekendief met daaruit voortvloeiend de ontwikkeling van agrarisch natuurbeheer met akkerranden en natuurbraak. Dit alles heeft na vele jaren geleid tot topjaren in het aantal broedparen. Zie daar 2009 met 62 broedgevallen waarvan vijf in Friesland. En in 2011 is ereen nieuw record van 63 broedparen metdrie broedparen in Friesland. Oost-Groningen is al jaren topleverancier, met 42 paren in 2011.
De werkgroep Grauwe Kiekendief heeft in 2010 voor de Provinsje Fryslân een inventarisatie van akkers en akkervogels uitgevoerd en vervolgens kerngebieden aangewezen die geschikt worden geacht voor agrarisch natuurbeheer. Helaas heeft de Provinsje Fryslân de keuze gemaakt om niet in agrarisch natuurbeheer te investeren. De kwelders zijn daarom van levensbelang als foerageergebied. Maar door de intensieve begrazing zal het voedselaanbod en daarmee het aantal broedende grauwe kiekendieven beperkt blijven.
Het is vermakelijk om de wederwaardigheden van Durk Lautenbach en zijn Janneke te lezen. Het is verbazingwekkend hoeveel vogelsoorten zij zo'n jaar rond voor de kijker krijgen. Of het nu Steppekieviten, Roodmussen, een Iberische Tjiftjaf, de Terekruiterof, een Witbandkruisbek of een Zwarte Ibis betreft, ze worden gegarandeerd door Durk gespot. Lees even mee:
"Op de 13e augustus de 1e poging om een zwarte ibis te scoren. Bij de Workumerwaard is deze vogel gezien. Helaas moeten wij het
doen met 15 reuzensterns, van de zwarte ibis geen spoor. De zwarte ibis is voorzien van een kleurring en daardoor is er meer over de vogel bekend. De vogel is in Spanje van een ring voorzien en een echte globetrotter. Zo wordt de vogel eerder dit jaar al gezien op schiermonnikoog, in Zweden en in Litouwen. Enkele dagen later wordt dezelfde vogel gezien op Texel en komt later wéér terug bij de Workumerwaard.
De 2" poging is wederom zonder succes maar de 3e poging, op 22 augustus, is gelukkig wel raak. Hierna lijkt de vogel verdwenen maar begin september duikt hij op in het Lauwersmeergebied om daar enkele weken door te brengen. Tussen de zoektochten bij de Workumerwaard worden de slangenarenden bij het Fochteloerveen door ons bezocht. Deze toekomstige broedvogel was dit jaar met minimaal 3 exemplaren aanwezig.
Halverwege september het eerste Deception Tour weekend op Vlieland. Samen met Janneke zijn we dit keer 3 dagen op pad, maar de verwachtingen komen niet uit. Natuurlijk zijn draaihals, velduil en sneeuwgors leuke soorten, maar echte toppers ontbreken dit weekend op het eiland.
De aanwezigheid van een steppekiekendief in het Lauwersmeergebied doet ons besluiten een boot eerder naar Harlingen te nemen en dan proberen deze vogel te scoren. Het lijkt erop dat we wéér eens de eersten zijn die de vogel niet zien, waarbij Vincent ons nog lekker maakt met enkele fraaie foto's. Hij zat ook bij ons op de boot en heeft de vogel wél gezien. Gelukkig is Janneke alert en even later zien we de vogel zitten op een stuk stoppelland. wat een stoer beest en een nieuwe soort voor ons alle 2!"
Tot slot staat er een artikel over 'Roofvogelvervolging' in het jaarverslag. Hier volgen enkele passages:
Uit onderzoek blijkt dat roofvogels steeds vaker slachtoffer worden van vervolging, terwijl ze strikte bescherming genieten onder de Flora- en faunawet. Steeds vaker worden hun nesten verstoord of vernield en worden de vogels bejaagd of opzettelijk vergiftigd. Helaas is de pakkans klein en het bewijs leveren moeilijk.
Deze roofvogelvervolging komt helaas ook steeds meer in onze regio voor. In 2010 werden er drie vergiftigde buizerds bij het Wierzijlsterrak gevonden en afgelopen voorjaar werden de eieren van een Bruine Kiekendief in de buurt van St. Annaparochie geschud en bij Wier het nest van een Havik uit een boom geschoten. Van dit laatste geval zijn camerabeelden van de dader, omdat dit op militair terrein plaatsgevonden heeft en daar doet de Koninklijke Marechaussee op dit moment onderzoek naar, dus laten we hopen dat deze dader snel gepakt gaat worden. En dit zijn dan alleen nog maar de gevallen die bij ons bekend zijn.
Wij als bestuur van de Vogelwacht Het Oud-Bildt staan absoluut niet achter deze roofvogelvervolging. Uiteraard zal een roofvogel wel eens een (weidevogel-)kuiken pakken, maar hoort dat niet bij de natuur? De achteruitgang van de weidevogels is niet aan de roofvogels te wijten. Sterker nog; de meeste roofvogels hebben het zelf al moeilijk genoeg en hebben zelft onze bescherming nodig. Wij hopen dan ook dat deze vervolging een halt toegeroepen wordt en dat, mocht de vervolging toch plaatsvinden, de daders gepakt zullen worden en zelf (zwaar) vervolgd zullen worden!
Zoals gebruikelijk staat achterin het jaarverslag het totaaloverzicht van alle rayons op het Bildt. Daarin worden de in 2011 waargenomen aantallen vergeleken met het jaar daarvoor:
| Soorten | Telde paren | Fonnen nêsten | Út- kommen nêsten |
Broed- paren/ 100 ha |
||||
| 2010 | 2011 | 2010 | 2011 | 2010 | 2011 | 2010 | 2011 | |
| Kievyt | 318 | 306 | 261 | 270 | 215 | 215 | 12,3 | 12,9 |
| Skries | 95 | 97 | 70 | 61 | 55 | 48 | 3,7 | 4,1 |
| Bonteluw | 169 | 167 | 131 | 117 | 109 | 96 | 6,5 | 7,0 |
| Tureluur | 44 | 47 | 36 | 25 | 27 | 19 | 1,7 | 2,0 |
| Klút | 8 | 6 | 7 | 6 | 6 | 5 | 0,3 | 0,3 |
Tot slot: Níeuwe leden zijn natuurlijk altijd welkom. De nazorgt het beschermen van nesten van de weidevogels, is natuurlijk een belangrijke taak van de Vogelwacht, maar ook het bijvoeren van vogels in de winter, het jaarlijks organiseren van een excursie en een film/dia-avond, het uitbrengen van een jaarverslag voor onze leden en het voorlichten van toeristen en andere belangstellenden over de vogels op Het Bildt zijn taken van onze vogelwacht.
Belangstelling, of lid worden? Neem contact op met Rudy Fopma, tel.: 0518-401102 of E-mail: rudyfopma@home.nl
