Konaxx Onions uit Sint Jacobiparochie gaat de markt op met Friese ui: kleiner dan het gangbare bolgewas, wel mooier en harder.
AAN DIRK VAN DER MEULEN
De afgelopen jaren verkochten Tjerk Nagel en Wouter Ootjers jaarlijks 25 milioen kilo uien. Maar over de kwaliteit waren de eigenaren van Konaxx Onions uit Sint Jacobiparochie allerminst tevreden. Een deel van de uien was vies, had een doffe kleur en had minder weerstand. Na verloop waren ze slap en moeilijker te bewerken. "Wylst in moaie sipel goudgiel en hurd węze moat", aldus Nagel.
Het tweetal wijt de afnemende kwaliteit aan de huidige teeltmethode waarbij er meer oog is voor kwantiteit dan voor kwaliteit. Door extra kunstmest en de inzet van laatrijpe rassen, wisten akkerbouwers de opbrengst te verhogen van zo'n 55.000 kilo naar zo'n 80.000 kilo, soms wel 90.000 kilo per hectare.
Nagel, woonachtig in Minnertsga, benaderde een groep" akkerbouwers in de Noord-westhoek met het plan om een vroeg uienras te telen met minder kunstmest. Als de vroege ui aanslaat, wil het Bildtse bedrijf het product als Friese ui op de markt brengen. Of als the Frisian onion, want 90 procent van de uien van Konaxx gaat de grens over. Het bedrijf heeft belangrijke afnemers in Rusland, West-Afrika en het Caribisch gebied (Trinidad, Barbedos).
Onder het motto 'met minder kilo's een beter rendement' wist Konaxx Onions uiteindelijk met vijf boeren (prijs)afspraken te maken. Ze telen gezamenlijk 20 hectare uien. Om het goede voorbeeld te geven, teelt het Bildtse bedrijf zelf ook uien op 10 hectare huurland.
De nieuwe teeltmethode heeft voordelen voor de akkerbouw, betoogt Nagel. Akkerbouwers oogsten de gangbare uien veelal in oktober. De afgelopen jaren moest er vaak onder moeilijke omstandigheden op het land worden gewerkt. Op doorweekte akkers was het geregeld ploeteren met rooiers, kippers en trekkers. Dit heeft de structuur en de vruchtbaarheid van de grond geen goed gedaan.
Nagel wilde een vroeg uienras met minder kunstmest telen |
Het nadeel van een vroege uienras is dat de oogst vrijwel gelijktijdig plaatsvindt met die van de pootaardappelen, het belangrijkste gewas voor menig Friese akkerbouwer. Mocht dit tot problemen leiden, dan springen Konaxx-medewerkers bij de uienoogst bij.
De Friese ui past in de ambitie van Nagel en Ootjers om de komende vijf jaar fors te groeien. Met twaalf werknemers verwerkt en verhandelt Konaxx de uienoogst van circa 500 hectare, grotendeels uit Friesland. Het tweetal mikt op een stevige uitbreiding van het areaal met een belangrijk aandeel voor de Friese ui.
