WIEBEREN ELVERDINK

Munten en pijpen-koppen behoorden zaterdag tot de oogst van de bodem-vondstendag in Oudebildtzijl. Maar een vreemde brief prikkelde de fantasie het meest.

Een historische schat? Op Vlieland? In de ruimten van museum de Aerden Plaats in Oudebildtzijl slaat zaterdag bij sommigen ineens de fantasie op hol.

De oorzaak: een beduimeld flesje, met een al even smoezelige kurk. Nel Torensma heeft het zojuist binnengebracht bij de determinatiedag in haar woonplaats.

Een jaar of dertig geleden vonden haar kinderen het glaswerk, toen ze samen met een buurmeisje een bootje voortpeddelden in de vaart naast de Oudebildtdijk.

In de fles troffen ze een eigenaardig briefje, gedateerd op 17 juni 1828. Het origineel heeft Torensma even niet voorhanden, maar ze draagt wel een kopie bij zich. "Leezer, met U wil ik een groot geheim deelen."

Het epistel is van de hand van ene Nicolaas van den Bergh, die vanuit de Leeuwarder gevangenis schrijft dat hij van desertie,

diefstal en muiterij wordt verdacht.

In werkelijkheid, pent hij neer, is hij de enige overlevende van een schipbreuk. Twee anderen, die op Vlieland aanspoelden, heeft hij begraven, evenals "twee kisten met tweehonderd daalders elck, soldij voor zijner Majesteits troepen."

Het gonst in Oudebildtzijl als de tekst wordt ontcijferd. De mysterieuze scribent is naar eigen zeggen namelijk "de enighe die den exacten plaats weet" en noemt zelfs een locatie: "1 vaam (vadem, red.) ten oosten van't Vliehors."

Maar voor iedereen naar Vlieland afreist en de spade ter hand neemt: oud-conservator Evert Kramer van het Fries Museum, vandaag als expert ingehuurd voor het beoodelen van de vondsten, heeft zijn twijfels.

0ver de oudheid van het flesje, maar ook over de authenticiteit van het schrijfsel. "Je moet eigenlijk eerst kijken of het handschrift overeenkomt met de schrijfstijl van die tijd."

Echter: al zou nader onderzoek uitwijzen dat de opmerkelijke brief in het vage flesje het werk is van een grapjas, dan nog is de vondst waardevol.

Want mensen laten nadenken, fantaseren en hen bijspijkeren over hun eigen streekgeschiedenis is precies waarom de Aerden Plaats de bodemvondstendag heeft georganiseerd.