KIRSTEN VAN ZANTEN

Peter Zondervan is een lieve, inspirerende en complimenteuze muze. Hij zit op een plastic tuinstoel tussen het groen dat uitbundige woekert rond het huisje in Oudebildtzijl waar hij met zijn vrouw Kirsten Zwijnenburg woont. Hij kijkt zijn geliefde verrukt aan. "Toen ik je destijds, ruim twintig jaar geleden, zag staan, wist ik: je bent als een bloem die ik moest ruiken."

Dat was toen, in een jazzkroeg in Laren, waar Peter (toen een man van begin vijftig) de twintigjarige Kirsten tegen het lijf liep. Zij was de dochter van Arie, een van de andere stamgasten. "Toen was ik nog slank", gniffelt Kirsten. "Ja, dat was je", zwijmelt Peter en schenkt haar een van die zachtaardige blikken waarmee hij zo kwistig strooit. "De code bij mannen is natuurlijk: je blijft met je poten van elkaars dochters af. De barman, Joost, zei het nog: Peter, denk erom, dat is de dochter van Arie. Maar eh, het was niet te houden."

Blaadjes ritselen, zonnevlekken dansen over Zondervans 74-jarige handen. Kirsten geniet van dit verhaal. Zachtjes: "We hebben nog samen een gehaktbal gedeeld." Nog steeds zou Peter, die net als Kirsten kunstenaar is, de rondedans kunnen uittekenen die zich in het kroegje voltrok. Hij weet nog vanuit welke hoeken hij Kirsten zag, hoe het licht op haar hoofd viel, hoe hij haar langzaam naderde.

Kirsten knikt. Glimlacht. Ze herinnert het zich. "Ik vond hem net een indiaan. Een exotische man, met een prachtig verhaal." En dat klopt: Peter is de zoon van een Friese hoofdonderwijzer en een Indonesische moeder, die elkaar op Noord-Celebes ontmoetten. Hij groeide in een streng christelijke gemeenschap op en kwam toen hij elf jaar oud was naar Nederland, naar Leeuwarden. Toen hij zeventien jaar was werd hij toegelaten op de voorbereidende opleiding van de Rijksacademie.

Dat ze bij hem bleef, was onvermijdelijk, zegt ze nu. Hij inspireerde haar tot eigenlijk alles wat ze nu doet, tot wat ze nu heeft en is. Dat is nogal wat. Dat Peter kunstenaar was, zette Kirsten ertoe aan zelf ook te tekenen en te schilderen. "Er voltrok zich iets wonderbaarlijks", zegt Peter. "Ze kon het, met het grootste gemak."

Peter nam zijn geliefde mee naar musea; ze raakte onder de indruk van de oude meesters en van hun thema's, onder meer de vergankelilkheid. Met dat thema werkt ze nog steeds: ze maakt realistische schilderijen van dorre takken, dode vogels, oude handen, verlaten landschappen.

Welke rol Peter bij die thematiek speelt? Kirsten wijst op hem: "Kijk, daar zit mijn vergankelijkheid, is hij niet prachtig?" Peter begint te grinniken. "Ik zal het nu maar eerlijk bekennen, Kirst. Maar ik heb uit de bron van het eeuwige leven gedronken." Kirsten: "Haha, dan ben jij mijn eeuwige vergankelijkheid."

Kirsten kreeg schilderlesjes van de klassiek geschoolde Peter: glaceertechnieken, oplichten, werken met glazuren. Ze nam het voor kennisgeving aan en ging verder haar eigen weg. "Ik werk niet zoals het moet. Ik volg geen regeltje." Peter: "Kirsten is een volkomen eigenzinnig autodidact en maakt ook nog eens klassiek werk."

Zonder Peter zou Kirsten psychologie in Groningen zijn gaan studeren - nu is ze kunstenares op Het Bildt. Met Peter trouwde ze, net als Rembrandt zijn Saskia, in Sint Annaparochie en leeft ze te midden van haar thema, de vergankelijkheid.

Want hun huisje aan de Bildtdijk zucht en kreunt; er is lekkage bij de schoorsteen, de vloer zakt door en dakbalken lijken het hier en daar te begeven. Maar Peter houdt niet van klussen, Kirsten ook niet echt, dus omarmen ze het verval. Peter, verrukt: "We wonen in een krot!" Kirsten: "Dankzij Peter heb ik me filosofie dat je de dingen moet laten gebeuren zoals ze gebeuren eigen gemaakt. Ik accepteer de dingen zoals ze zijn."

www.kirstenzwijnenburg.nl
www.peterzondervan.nl