Tussen 1906 en 1950 reden er in Friesland 41217 gemotoriseerde voertuigen rond. Tresoar probeert sinds 2006 in beeld te brengen van wie de voertuigen waren. De oogst tot nog toe: 3800 foto’s en 2698 verhaaltjes. Een deel daarvan is gebundeld in het zaterdag gepresenteerde boekje Pake syn wein.
elisabeth post
Trots kijken de mensen die bij hun voertuigen poseren de camera in. Het is bijna niet meer voor te stellen, maar aan het begin van de vorige eeuw was de auto nog een luxe bezit. De eigenaren waren er zuinig op en dat mocht gezien worden.
Ook stoomwalsen hadden een kentekennummer. In juli 1928 werd de Oude Bildtdijk verbreed en verhard in opdracht van de gemeente het Bildt. De firma Werkhoven uit Witmarsum voerde de verharding uit.
Pake syn wein is niet alleen een boek met nostalgische plaatjes. "Het is ook een stukje micro-geschiedenis, die in de verhaaltjes voorbijkomt. Auto’s en motoren gaven blijkbaar een enorm gevoel van vrijheid, ze vormden de brug naar de wijde wereld, en die sensatie is in veel verhalen te proeven", zegt uitgever Louw Dijkstra.
Dirk Tjepkema (links) was groenteboer in Oudebildtzijl. Voor het transport gebruikte hij in de jaren dertig een motorbakfiets. Na de Tweede Wereldoorlag ging hij met een T-Ford op pad.
In 1905 werd de Motor- en Rijwielwet van kracht. In deze wet werd bepaald dat voertuigen aan de voor- en achterzijde moesten worden voorzien van een nummerbewijs. Iedere provincie kreeg een eigen letter, gevolgd door een nummer. De kentekenplaten waren donkerblauw met witte letters. In de provincie Friesland kreeg al het gemotoriseerde verkeer de letter B.
Hij werkte samen met Piter Wilkens. De titel van het boek is ontleend aan het liedje van de zanger. Het is hem opgevallen, zo schrijft Wilkens in het voorwoord, dat de mensen op de foto’s vrijwel zonder uitzondering met veel liefde over hun auto praten. "As wie it in húsdier, in famyljelid."
Deze foto werd gemaakt op 9 augustus 1952 tijdens de reis van de winnaars van de Jubileumprijsvraag van de Leeuwarder Courant naar Denemarken. De bus (B-30957) was van de firma De Jong uit Sint Annaparochie.
Tresoar heeft sinds 2006 een website waarop alle B-nummers zijn geplaatst. Mensen kunnen daar foto’s en verhalen plaatsen. Het is, zegt Otto Kuiper van Tresoar, qua bezoekersaantal een van de meest succesvolle Tresoar-websites.
De geluidswagen van Radio Faber (B-24347) uit Sint Annaparochie op de strandweg bij Nes (Ameland) tijdens een bevrijdingsoptocht. Het is een Citroën Traction Avant 15.
In 1951 werd het systeem met de nummers vervangen door het kenteken systeem, zoals we dat tegenwoordig nog kennen. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek reden er in Nederland in januari dit jaar ten minste 12,7 miljoen voertuigen met een kenteken rond.
Pake syn wein, uitgeverij Wijdemeer, 120 pagina’s, 19,50 euro.
www.kentekens.tresoar.nl
