De zesjarige Alysha zal ongetwijfeld de enige Friessprekende inwoner zijn van de eilandengroep Comoren. Tenminste wanneer de Immigratiedienst IND zijn zin krijgt en ze terug moet. Rennie van der Meulen en Aede Dijkstra uit Burdaard doen er alles aan dat te voorkomen.
Door Marius Dussel
Geen woord ontgaat haar. Hoewel ze nog maar zes is en ogenschijnlijk. aan de keukentafel zit te tekenen, malen haar hersentjes over wat ze in de woonkamer hoort. Dan, vanuit het niets, begint ze te schreeuwen en te rennen. Alysha is bang. Vooral omdat haar moeder Monica bang is. Zij probeert haar angst te verbergen, maar haar kind vangt elk signaal van haar moeder feiloos op.
De toekomst voorspelt niet veel goeds voor moeder en kind. In de eerste week van januari moet ze zich melden bij het vertrekcentrum in Ter Apel. Daar wordt haar uitzetting voorbereid. Dat moment zal ze "in beperkte bewegingsvrijheid" - ofwel 'achter slot en grendel' - moeten afwachten.
Na zevenenhalf jaar leven tussen hoop en vrees is het dan zo ver: uitgeprocedeerd. Alle mededogen van de samenleving houdt op. Bekommerden allerlei instanties zich de afgelopen jaren om het welzijn van moeder en kind, straks worden ze van het ene op het andere moment op een eiland in de Indische Oceaan aan hun lot overgelaten.
De ogen van Rennie van der Meulen en haar man Aede Dijkstra uit Burdaard worden vochtig wanneer ze daar bij stil staan. Sinds Rennie moeder en kind op het consultatiebureau in Dokkum ontmoette heeft ze zich om hen bekommerd.
Andalusië. Jaren later, haar man was inmiddels overleden, kwam ze naar Nederland. Een van haar zoons woonde in Amsterdam. Samen wilden ze een huis op het platteland kopen om aan de drukte van de stad te ontsnappen. Het werd Friesland, deels vanwege die oude Zweedse connectie.
Monica is geboren op de Comoren. Een op het oog idyllische eilandengroep in de Indische Oceaan. Maar niet voor christenen, tenzij ze er als toerist komen. Op elke vijftig Comorezen is er slechts een christen. De overigen zijn islamiet. Deze twee geloven verdragen zich slecht op het eiland. En zoals gebruikelijk trekt de minderheid aan het kortste eind.
In 2002 nam een Francaise het ongeletterde zeventienjarige weesmeisje mee naar Frankrijk. Ze wilde haar een betere toekomst geven. Maar eenmaal in Frankrijk kreeg ze spijt van haar impulsieve actie. Ze zette Monica met een smoes op de trein naar Nederland. Via de vreemdelingenpolitie, die haar verdwaasd over het perron van Amsterdam Centraal zag lopen, belandde ze in het asielcircuit.
Daar raakte ze zwanger. Na de bevalling van de kleine Alysha belandde ze in Dokkum, waar Rennie en haar man haar opvingen. Ze regelden dat Alysha naar de Bonifatiusschool in Dokkum kon. En elk weekeinde logeerde het meisje bij hen in Burdaard. Alysha leerde vloeiend Fries spreken.
Het ledige leven in de azc's en de angst voor uitzetting heeft zijn weerslag gehad op geeste lijke gesteldheid van moeder en kind. Beiden zijn daarvoor onder behandeling van de GGZ. Maar dat is voor de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) geen reden hen in Nederland te houden. "Gean se dea as se it lan útsetten wurde, frege ien fan de IND. Fansels net. Mar jo kinne dochs begripe dat it der net goed komt mei dizze famkes", zegt Rennie.
De sneeuwbuien waren een bijzondere ervaring voor Alysha. "It is de earste kear de se safolle snie sjocht", zegt Rennie. "Wy sille der foto's fan meitsje. Dy kin se har freonen op de Comoren sjen litte. En wy hoopje dat se dan weromtinkt oan ús en oan Fryslân".
