Zo'n vijftig Friese molens en gemalen waren zaterdag en zondag open voor publiek tijdens het nationale molen- en gemalen weekeinde. Zo ook het myste-rieuze, tweedehands exemplaar in Vrouwenparochie.
Door Marscha van der Vlies
De molen vol geheimen kan weer draaien. De Vrouwbuurstermolen bij Vrouwenparochie onderging het afgelopen anderhalf jaar een flinke renovatie. Zaterdag viert de stichting de geslaagde opknapbeurt, maar dit weekeinde namen nieuwsgierigen al een kijkje tijdens het nationale molenen gemalenweekeinde.
"Elkenien mei in bytsje ferstān fan mūnen begrypt neat fan dizze mūne", zegt molenaar Jan Braaksma uit Vrouwenparochie. Al twaalf jaar laat hij regelmatig de wieken van de graanmolen aan de Ouwe Rij draaien.
Want is hier wel sprake van een graanmolen? "Wy witte it net. Hjir brūke wy him al foar, mar hy hat mear fan in yndustriėle mūne." Zo heeft hij aan de onderkant vier hoeken in plaats van de gebruikelijke zes. Ook mist de molen een verdieping in vergelijking met 'echte' graanmolens. Normaal malen de stenen op de tweede verdieping. Hier tref je ze al op de eerste etage aan.
Nagelnieuw was de Vrouwbuurstermolen niet toen hij rond 1850 zijn stekje kreeg aan het water bij Vrouwenparochie. Het tweedehands exemplaar kent hierdoor vele geheimen over zijn oorspronkelijke functie. Na de Tweede Wereldoorlog stopte het maalwerk voor de bakkers in de buurt. Voor de boeren plette de molen nog wel eens wat haver tot veevoeder.
Het was Braaksma in de jaren negentig een doorn in het oog dat zijn geliefde molen amper meer draaide. De Vrouwbuurster groeide op in de boerderij die er vlak naast staat. Vanuit zijn bedstee sloeg hij de cirkelende wieken vaak gade. "As jonkje kaam ik hjir faak. Letter gong ik yn tsjinst yn Dśtslan. As ik hjir dan wer kaam, dan wie it hearlik de mūne wer te sjen. It is in baken. Noch altyd."
Dus toen Braaksma genoeg had gesport en muziekinstrumenten had bespeeld, was het klip en klaar dat hij zijn tijd ging besteden aan de molen. "Do wurkest mei de natoer en mei in ald ambacht. Sa'n mūne is ien grutte houten motor. Alles sit logysk yn inoar, omdat it mei minskehannen makke is. Computerwurk is folie abstrakter. Der snapst lang safolle net fan."
Hoe Braaksma zijn liefde en tijd in de molen ook stak, langzaam verloederde het monument. Vijf jaar lang zamelde hierom het zevenkoppige stichtingsbestuur van de Vrouwbuurstermolen geld in om de broodnodige onderhoudsbeurt te kunnen doen. 170.000 kostte het, meldt secretaris Atsje Tadema.
Nieuwe maalstenen kreeg de molen ook, dus kan er weer fijn meel gemaald worden. Braaksma: "Dizze wike sille wy der hurd mei oan de gong want elkenien wol sneon pankoeken van echt Bildts 'struufmeel'."
Bron: Leeuwarder Courant
