Sint Jacobiparochie, 29 april 2011

De John McEnroe van het kaatsen

GERRIT KLOOSTERMAN


Duizendmaal liever ging hij vroeger naar het sportveld in plaats van naar school. Voetballen, schaatsen en uiteraard kaatsen waren de passies van Rutmer van der Meer. Sport zit in zijn genen. "Ik soe elke dei wol op de sportskoalle wêze wolle."

Rutmer van der Meer:'Nei ferlies koe ik my soms net ûnder kontrôle hâlde. Dan wie thús it bêste plak'. FOTO LC/SIEP VAN LINGEN (gescand)Het uitzicht aan de Westerweg is wijds. Je kunt bijna zo ver zien als je maar wilt. Richting het zuiden pronkt de kerktoren van Minnertsga, naar het oosten valt een glimp van de Groate Kerk waar te nemen. Het neoclassicistische kerkgebouw dat markant is voor Sint Jacobiparochie, dorp van bijna 1800 inwoners in de gemeente Het Bildt.

De akkervelden liggen er mooi, maar droog bij. De natuur schreeuwt om regenwater. Hier, ruim een kilometer buiten het dorp, woont kaatser Rutmer van der Meer met vriendin Doete en hun vier kinderen. Rutmer is zo Fries als een Fries maar kan zijn, maar is wel in Peru geboren.

Hij was 21 dagen toen hij werd geadopteerd door Lolke en Corrie van der Meer uit Wergea. Zijn achternaam was volgens het geboorteregister Contreras, zijn juiste voornaam kon niet in de archieven achterhaald worden. De getinte huidskleur en het zwarte, krullende haar verraden dat hij van oorsprong afkomstig is uit een Zuid-Amerikaans land.

Het huis buiten Sint Jacobiparochie is de laatste jaren flink verbouwd. In de grote tuin kunnen zijn nog jonge kinderen van 7, 3 en l (er is ook nog een baby van vijf maanden) naar hartenlust spelen. In de verte hebben ze uitzicht op de woning van Chris Wassenaar, bijgenaamd de Reus van Minnertsga. De kaatser die er mede voor zorgde dat Rutmer van der Meer, die zondag in Weidum aan zijn laatste seizoen begint, bijna alles won wat te winnen viel.

Het was altijd een mooi gezicht. De kleine Rutmer van der Meer en de kolossaal grote, rossige Chris Wassenaar, die twee jaar geleden stopte. Een grotere fysieke tegenstelling valt bijna niet te bedenken. Maar ze hadden een klik in het veld, zoals Van der Meer ook een klik had met Jacob, de jongere broer van van Chris. Jacob wilde ook altijd winnen.

Chris en hij, ze zullen altijd goede maten blijven. Chris staat voor hem klaar als de situatie daar om vraagt. Vorig jaar nog, toen Rutmer van der Meer naar het ziekenhuis moest. Vriendin Doete: "Chris sei: 'do hoechst der net mei him hinne te fleanen. Ik kom wol en ik bring him'. En doe't de auto fan Rutmer in kear stikken wie kaam Chris om him te meitsjen."

Rutmer van der Meer wil altijd winnen.
'Hoe makket net út'.

En dan te bedenken dat Rutmer van der Meer ooit eens dreigde in een vlaag van woede met kracht de kaatsbal tegen Chris Wassenaars lichaam te gooien. Het was tijdens de openingswedstrijd van het kaatsseizoen in Weidum, die volgens de klassieke regels van de kaatsagenda altijd begin mei wordt gehouden. Wassenaar gromde: "Ik soe it mar net dwaan, want dan hasto dyn leste wedstriid mei my spile." Van der Meer wist zich te bedwingen.

Het voorval is symptomatisch voor zijn lichte ontvlambaarheid. Buiten het veld goedmoedig, binnen de lijnen van de kaatsarena af en toe Zuid-Amerikaans temperamentvol. Hij ligt soms in de clinch met tegenstanders en met scheidsrechters. Hij en Jacob konden 'zuigen' richting tegenstander. Daarmee maakten ze zich bij het kaatspubliek niet geliefd.

Van der Meer kan zich er iets bij voorstellen. "It gie wol ris te fier. Dan fregest dy letter óf: 'hie it no sa moatten'? Mar ik wol altyd winne, hoe makket net ut. Dan binne alle middelen geoorloofd. Jacob hat itselde. Wy koene min oer ús ferlies, dat wie op de trening ek sa. Nei ferlies koe ik my soms net ûnder kontrôle halde. Dan wie thús it bêste plak."

Hij brak in 2007 zijn grote teen toen hij in de kleedkamper in een opwelling een flesje AA-drink wilde wégtrappen. Hij miste, maar raakte wel vol de houten bank met alle pijnlijke gevolgen van dien. Het herstel via de Belgische wonderdokter Yves van Assche verliep opmerkelijk snel. Maar hij kan gerust de John McEnroe - de Amerikaanse tennisser die op de baan vaak provoceerde en fulmineerde - genoemd worden.

In de drang naar resultaat kon hij zich ook weer wegcijferen. Mede daardoor heeft hij zoveel gewonnen. Rutmer van der Meer, werkzaam als intercedent (arbeidsbemiddelaar), is al jaren een van de betere opslagers in het circuit. Chris Wassenaar vormde echter de overtreffende trap. Zijn ballen vlogen als kogels richting perkspelers, die daar amper raad mee wisten. Rutmer van der Meer ging ermee akkoord dat hij soms in een dienende rol werd gedrongen. "Mar dat gie altyd yn oerlis. Ik akseptearde it. len dy't sa 'n krêft hat, dan soene je hiel dom wêze soks net te akseptearen. Dan komst wer by dat stikje fan beslist winne wolle. Hoe makket dan net ut."

Zondag begint kaatsseizoen traditioneel in Weidum

Hij ging in Wergea naar school, maar eigenlijk vond hij dat verspilde tijd. Hij wilde kaatsen, voetballen en 's winters schaatsen. Met schaatsen werd hij Fries en Nederlands kampioen kortebaan bij de pupillen. Hij reisde naar Zweden om daar aan de Vikingrace, het jeugdtoernooi dat nu jaarlijks in Thialf wordt georganiseerd, mee te doen. Eigenlijk was hij toen de voorloper van Shani Davis.

Hij voetbalde in de jeugd bij SC Heerenveen. Gertjan Verbeek - nu trainer AZ - en Edwin Huizinga waren zijn jeugdtrainers. Het gebeurde wel eens, vertelt hij lachend, dat hij eerst de voetbaltraining bij SC Heerenveen volgde, daarna naar Thialf vloog om te schaatsen en 's avonds om zeven uur in sporthal De Trije in Franeker paraat stond voor de winterkaatstraining. Drie disciplines op een dag, hij genoot er van.

En dan die keer dat hij op zondag tijdens de kaatswedstrijd in Dongjum in de eerst ronde verloor met zijn maten Henk Vlietstra en Taeke Triemstra. "Rutmer noch in pilske?", bood Vlietstra hem joviaal aan nadat het leed van de nederlaag was weggeëbd. Rutmer van der Meer, die ook voetbalde in het eerste elftal van de VV Warga in zijn dorp, bedankte. Warga speelde drie kilometer verderop een belangrijke wedstrijd voor promotie.

Twintig minuten voor het einde meldde hij zich, voor het geval de trainer hem nodig mocht hebben. Hij was speelgerechtigd, stond op het wedstrijdformulier vermeld. Warga stond met 1-0 achter tegen Franeker, maar had aan een gelijkspel voldoende. Tien minuten voor tijd viel hij in. Bij zijn eerste actie pakte hij meteen een gele kaart, maar het werd wel een scenario van een jongensvoetbaldroom. Een paar minuten voor tijd joeg hij de bal steenhard in de kruising. Eindstand 1-1, Warga door en Rutmer de local hero.

Als zijn adoptieouders Lolke en Corrie hun zoon niet zo gesteund hadden, had hij hij nooit de sportieve successen kunnen halen die hij nu bereikt heeft. "Us heit en mem fleagen oeral mei my nei ta. Se ha my geweldich stipe." Nu heeft hij zelf een zoontje van 7 jaar, Verry, die kaatst en voetbalt. Rutmer van der Meer wil hem steunen, precies zoals zijn vader en moeder vroeger hem bijstonden.

Want niks overtreft het mooie gevoel van vadertrots om met een zoontje op pad te gaan die zijn eerste sportieve stappen maakt. Daardoor kan hij kaatsen nu beter relativeren. "Dat is net sa muoilik mear. Keatsen hat altyd wol hiel belangryk west, mar ik kin sizze dat it net mear nûmer ien is."

Zijn kinderen maakten dat hij enkele jaren geleden alsnog een zoektocht begon naar zijn roots. Derk Bolt van het tv-programma Spoorloos ging voor hem op pad in Lima, maar het spoor liep dood. Toch wil Rutmer van der Meer nog niet opgeven. "Mar foarlopich set ik it yn de iiskast."

Sporten wil hij altijd blijven doen. Volgend jaar maar naar de boksschool, oppert hij.

Bron: Leeuwarder Courant