Waar nu de tarwe bij Zwarte Haan wacht op de dorser, dansen eind deze maand 28 rijenrooiers, poters, veldspuiters, ploegen, rijenfreezers, loofkappers, selectiewagens, tractors en elf mensen. Ze zullen de liefde vertolken tussen landbouwmachines en de aardappel in de voorstelling 'Sware grond' in het kader van het Jaar van de Aardappel.

Een spuitmachine laat doorgaans zijn spuitbomen horizontaal naast de tractor boven de grond zweven. Een rijenfrees rijdt nooit twee keer over hetzelfde stuk grond. Het is niet waarschijnlijk dat een poter kriskras door het veld toert. Toch zullen ze het op 29 en 30 augustus doen.

"Dat maakt hun beweging tot een dansante", verklaart choreografe Grietine Molenbuur. De 28 machines rijden in patronen over de weide van 200 bij 400 meter. Molenbuur, kunstenaar Loet Hin, componist Peter Sij-benga en Anne Zwaga drukken met de machines, muziek en tekst de liefde uit tussen de aardappel en de machine.

Hin legt de idee achter het schouwspel uit: "In de mythologie van de Inca's, waar de aardappel vandaan komt, is de aardappel aan de aarde ontsproten. Moeder aarde geeft de voorkeur aan het gewroet van handen en voeten in de grond boven de gewelddadigheid van de landbouwmachines.

Toch verkiest de aardappel het laatste. De wereld kan immers niet eten zonder het toepassen van de mechanische teelt naast het handmatige. Er ontstaat dus een contrast tussen aardappel en aarde. Die tegenstellingen probeer ik in het stuk naar voren te brengen."

Niet alleen de machines beelden die liefde uit. Ook de poëzie en zang vertolken een verhaallijn. Zo dragen onder andere dichterTsjêbbe Hettinga en schrijver Hein Jaap Hilarides live voor. Hin vult de leemtes tussen de dans, muziek en woorden met eigen teksten. "Er wordt geen verhaal verteld, maar er zit wel een verhaallijn in. De kans is groot dat mensen de lijn verliezen, omdat ze zoveel dingen zien. Dit geeft niets."

De muziek van Sijbenga vormt de tegenstelling met het machinegeronk. "Met de elektronische muziek verwoord ik het geluid dat ontstaat als je een ploeg de grond insteekt. Zangers slaan de brug tussen de abstracte klanken en het publiek", legt hij uit.

Het spectaculaire van 'Sware grond' zit niet in de snelheid, de housebeats of de lichtshow. "Die elementen komen niet voor. Die machines gaan soms maar drie kilometer per uur. Bovendien werken we op een groot vlak. Daar is het lastig dynamiek op te krijgen. Mensen komen kijken naar een ritueel, statig en voornaam schouwspel", zegt Sijbenga.