Bilkerts houden van akkers met aardap-pelen en bieten. Maar uitzonderingen be-vestigen de regel, zo bewijst Jan Feitsma uit Sint Annaparochie. Hij houdt van bomen en plantte ze in de hele provincie. Nu gaat hij met pensioen.
Door Aan Dirk van der Meulen
Als Jan Feitsma (68) uit Sint Annaparochie door Friesland toert, heeft hij zelden twee handen aan het stuur. Voortdurend wijst hij naar bomensingels en erfbeplantingen die hij en zijn medewerkers hebben geplant. Het zijn er de afgelopen veertig jaar ruim 25.000 geweest en nog eens vele duizenden heesters en struiken, schat Feitsma die per l mei zijn groenvoorzieningbedrijf heeft verkocht aan Verhpeve Groen in Jirnsum.
De afgelopen jaren moest hij meerdere van die bomen ook weer kappen. Vanwege nieuwbouw of uitbreiding van bestaande activiteiten. "En dat gaat hem aan het hart", weet echtgenote Marietje Feitsma. "Want bij Jan heeft iedere boom zijn eigen geschiedenis."
Een Bildts hoveniersbedrijf gespecialiseerd in bomenaanplant. Dat lijkt bijzonder. Bilkerts houden toch vooral van boomloze akkers vol aardappelen en bieten, waar de wind vrij spel moet hebben om vervelende luizen over te doen waaien.
Toch is er wel een relatie, legt Feitsma uit. Sint Annaparochie kende vroeger een grote concentratie fruit- en bessentelers. Wel 25 ondernemers verdienden er een boterham mee, onder wie zijn vader Klaas Feitsma.
Die had in de loop der jaren zijn tuin- en fruitteeltbedrijf verbreed met wat hovenierswerkzaamheden. Hij plantte en snoeide bomen. „En in dat werk zag ik meer toekomst dan in de tuinbouw." Op l januari 1970 nam het echtpaar het bedrijf van Jans ouders over. Ze hadden de wind direct mee want het waren de jaren van de grote ruilverkavelingen en de bouw van ligboxstallen en aardappelloodsen. Veel gemeenten stelden de aanleg van erfbeplanting rondom deze nieuwe bouwwerken verplicht en boeren konden er een flinke duit subsidie voor krijgen. En ruilverkavelingcommissies kregen meer oog voor dorpsbosjes en bomensingels.
Feitsma wist veel werk binnen te halen en naam te maken bij de boomaan-plant door zijn zelf ontwikkelde plant-gat-boormachine. Die kan in één werkgang drie plantgaten boren. "En ruime gaten, legt Feitsma uit, want wortels moeten de ruimte hebben." Een andere veelgemaakte fout is dat bomen te diep geplant worden. Het stamgedeelte in de grond gaat rotten met alle groeistoornissen van dien.
Het planten en snoeien van bomen en struiken is een klus voor de wintermaanden. In de rest van het jaar was er het traditionele groenonderhoud (maaien en schoffelen) voor gemeenten, woningbouwverenigingen en de provincie. Veel werk deed Feitsma ook voor de ingenieursbureaus Grontmij en Oranjewoud zoals het inzaaien van sportvelden, bermen en plantsoenen. Ook profiteerde Feitsma van de nieuwbouwhausse in het afgelopen decennium.
Tot 2002 groeide het Bildtse bedrijf tot circa twaalf medewerkers. Sindsdien blijft het personeelsbestand redelijk stabiel. Het verbod op de vorstverlet, die in dat jaar inging, vormt een belangrijke oorzaak. Voor die tijd kon een deel van het personeel in de wintermaanden zonder sollicitatieplicht in de WW om begin maart weer in dienst te treden. Door het verbod moest er in de wintermaanden nog harder aan getrokken worden.
"En dan wil je het wel laten om meer personeel in dienst te nemen", zegt Marietje Feitsma die al die jaren de boekhouding verzorgde. Volgens haar was er niks mis met de oude regeling maar is er vooral in bepaalde bedrijfstakken misbruik van gemaakt. "Daar zag je personeel vijf maanden werken en zeven maanden in de WW zitten."
Hoewel al meer dan tien jaar duidelijk is dat hun zoon en dochter geen ambitie hebben om het bedrijf over te nemen, bleven de Feitsma's ook na hun 65-ste doorgaan met ondernemen. Enerzijds uit liefde voor het vak, anderzijds omdat ze het bedrijf niet te koop wilden zetten en ze harde garanties stelden voor het vaste personeelsbestand. "Als je te koop zet, ontstaat er veel onrust. Klanten lopen weg, de concurrentie gaat roeren in je klantenbestand of trekken aan je goede werknemers. Het is een harde wereld hoor", zegt Marietje Feitsma. Beiden zijn zielsblij dat de verkoop nu rond is en de vaste werknemers bij Verhoeve in dienst komen.
Na ruim veertig jaar keihard werken, hoeft Feitsma geen werken meer binnen te halen en uit voeren. Zeeën van tijd dus om in de eigen tuin te klussen? "Nou, nee", klinkt het nuchter. "Daar heb ik eigenlijk niet zoveel zin meer in. Ik zoek er nog een tuinman voor."
Bron: Leeuwarder Courant
