Sint Annaparochie, 21 november 2009

    

Hoeder van het Bildt

Dat Leendert Ferwerda (66) botste met z'n fractiegenoten van de PvdA in de gemeenteraad van het Bildt kwam voor wie hem kent niet geheel als een verrassing. Ferwerda is nu eenmaal een onafhankelijke denker, rechtlijnig en recht voor z'n raap. Eigenlijk zijn op hem alle stereotiepen, die er van de Bilkert bestaan, van toepassing.

Door Bonne Stienstra

Leendert Ferwerda: 'Ik mot de rúmte hewwe om myn aigen mening te geven, 'n aigen inbring te hewwen.' Foto LC/Jan de Vries

Het eerste bakje koffie is al op, het tweede dreigt op het aanrecht koud te worden en nog steeds staat Leendert Ferwerda. Dat komt van het onderwerp: het geloof. Of liever de houding van de gereformeerde kerk in Sint Annaparochie. Hij mocht er geen belijdenis doen, hij mocht er niet trouwen, hij mocht er z'n zoon niet laten dopen.

Terwijl hij dus uit een goed gereformeerd gezin kwam. Maar de jonge Leendert kon wel aardig keepen. Dat liet hij op zaterdag zien bij CVO, de zaterdagvoetbalclub van Vrouwenparochie/Oude Leije. Dat goede keepen viel de mannen van w St. Annaparochie ook op. Leendert zei ja en toen stond hij op de heilige zondag z'n doel schoon te houden.

Mim vond het maar niks, maar hait sprong voor hem in de bres, toen op een zaterdagavond dominee met het bericht kwam dat zoon Leendert kerkelijk afgesneden zou worden. De volgende dag werd dat vanaf de kansel meegedeeld aan de kerkgangers. "Maar formeel is 't nooit bekrachtigd", zegt Leendert Ferwerda.

Toen hij belijdenis moest doen, toen hij met Nelly in de kerk wilde trouwen, toen hij z'n zoon wilde laten dopen, kreeg hij keer op keer nul op het rekest en keer op keer verscheen hij dankzij hait voor de classis. Hait was een vechter. Hij kwam op voor z'n zoon, voor het recht. Dus dat Leendert zelf nogal rechtlijnig is, en strijdbaar en opkomt voor andermans belangen, dat zal wel van hait komen.

RAADSLID

Gelukkig, hij zit. We kunnen het over Bilkerts in het algemeen hebben en Leendert Ferwerda in het bijzonder. In 2006 werd hij PvdA-raadslid in de raad van het Bildt, maar vorig jaar scheidde hij zich af. Volgend jaar maart wil hij aan de verkiezingen meedoen met z'n eigen partij, Frije Bilkerts. Daarvoor is notarieel de Ferening fan Frije Bilkerts opgericht.

Die naam lijkt dubbelop, want het imago van de Bilkerts is dat van vrije mensen. En onverschrokken en recht door zee. En liefst onafhankelijk, in ieder geval in hun denken. Op Leendert Ferwerda is het allemaal van toepassing. We herinneren ons de fusiebesprekingen tussen de Koninklijke Nederlandse Kaatsbond en de Christelijke Friese Kaatsbond. Kerst Ekema en Leendert Ferwerda vertegenwoordigden de CFK. Ze werden het eens, CFK en KNKB.

Toen zei Ekema op de ledenvergadering van de CFK, dat hij niet langer achter de fusieplannen kon staan. Ferwerda trok de uiterste consequentie: hij bedankte als CFK-bestuurslid en meldde zich aan bij de KNKB.

Zijn rechtlijnigheid staat compromissen soms in de weg. Politiek is compromissen sluiten. En de partijlijn volgen. En je houden aan de fractiediscipline. Leen Ferwerda was niet zo van de fractiediscipline, hij week nog al eens af van het fractiestandpunt. "Te faak, fonnen myn kelega-raadsleden. Dat waar ok wel soa. Doe worde besloaten, dat 't standpunt fan de meerderhyd 't standpunt fan PvdA-fraksy worre sou. Der kon ik niet in metgaan."

Ferwerda sprak met Anita Andriesen, want juist zij had hem er toe aangezet zitting te nemen in de PvdA-fractie. Ferwerda besloot de raad niet te verlaten, maar verder te gaan als Frije Bilkert. Hij zag het als zijn morele plicht. "Ik mot de rúmte hewwe om myn aigen mening te geven, 'n aigen inbring te hewwen", zegt Ferwerda.

Hij heeft ook niet het idee dat wat hij in de raad doet, slecht valt bij het grote publiek. "Gyneen sait dat ik 'n lastpost bin. Gyneen het my nag fan 'e fyts trokken. Dus." Dus gaat Leendert Ferwerda door met wat hij van plan was: opkomen voor de belangen van het Bildt en zijn inwoners.

GROOTSCHALIG

Hij is niet voor al die gemeentelijke herindelingen. "Ik bin niet foor die groatskalighyd", geeft hij toe. Natuurlijk, samenwerking daar is niets mis mee, maar het Bildt is wel even een geval apart vindt hij. "'n Aigen taal, 'n aigen kuituur, 'n aigen mintaliteit. Wij hoeve niet allegaar regels, wij rêde onssels wel." Hoe noordelijker in de gemeente hoe Bildtser de mensen zijn. Of zoals Ferwerda het formuleert: "Hoe dichter je bij de Westhoek komme, hoe dúdliker se sêge wat se dinke."

Hij somt de bedreigingen op, die het Bildt staan te wachten. "Nim de kassebou, dat wille se fan Belkum deuze kant ut hewwe tot an 'e Blikfaart toe. En de wynmôlns, die't fan landskapsarsitekten de loop fan de diken fan de ouwe Middelsee markere motte souwen. Dink je dat 's in, al die môlns die't 't Bildt omêrme, omklimme sels. Dut prachtige open landskap. Hoe bedinke se 't."


  Biografie

Leendert Ferwerda

Sint Annaparochie 22 oktober 1943

opleiding:

Ulo St.-Annaparochie, één jaar technische zeevaartschool Harlingen

werk:

anderhalf jaar productiemedewerker Condens
vijf maanden militaire dienst
twee jaar administrateur De Bildtse Post
vanaf 1971 in dienst van Friesch Dagblad, eerst als administratief medewerker, later als inspecteur buitendienst
freelance journalist voor De Bildtse Post

nevenactiviteiten:

sinds 2006 raadslid gemeente het Bildt
voorzitter Stichting Ons Bildt

Leendert Ferwerda gesticuleert om zijn woorden te onderschrijven. Praten, onder woorden brengen wat hem beweegt, betogen, redeneren; dat kost hem allemaal geen moeite. Hij heeft de gave van het woord. Zoals zijn broer Rein de gave van de muzikaliteit heeft. Daar is hij wel eens jaloers op, dat Rein zo mooi kan spelen op een piano of een orgel.

Zelf kan hij dat niet. Het is ook niet eerlijk, dat de muzikaliteit zo onevenwichtig is verdeeld over de beide kinderen van hait en mim Ferwerda. Leendert a-muzikaal en Rein extreem muzikaal. Ach, kon hij maar gitaar spelen, een paar akkoorden, dan luisterde hij z'n lezingen op met liedjes. "Wat folk-achtigs", droomt Leendert Ferwerda.

Leendert Ferwerda tussen zijn bút

Die lezingen gaan natuurlijk over het Bildt, over de geschiedenis, over de taal, over de mensen. Maar ook over wat hij zoal als bútsoeker (jutter) vond op de waddendijk bij Zwarte Haan. Want dat jutten, dat is lang een volstrekt uit de hand gelopen passie voor hem geweest. "Je kinne gerust stelle: 't waar 'n ferslaving", geeft hij ruimhartig toe.

Omdat het twee keer per etmaal vloed is, was hij het liefst twee keer per etmaal naar Zwarte Haan gegaan, maar dat was lang onmogelijk vanwege zijn werk. Het jutten begon in de jaren tachtig van de vorige eeuw toen een jutter op Texel hem enthousiast maakte. Ferwerda: "Hij saai: 'Alles wat anspoelt, het 'n ferhaal.' En soa is 't. 't Is ooit brúkt deur een. 'n Pop, 'n fles, 'n rêdingsboei. Ik kin 't ferhaal niet, ik mâg 't sels bedinke."

HET PURE

Hij zegt ook, dat het hem niet alleen ging om wat de zee nu weer voor hem op de zeedijk tussen Zwarte Haan en de Westhoek had neergelegd. Het was ook de stilte, de ruimte. Het pure. Hij dichtte: geouwehoer en swetserij wort der niet hoord/de leugen wort d'r fortendaliks smoord. Daar op de dijk, tussen land en zee, soms midden in een stormachtige nacht kwam hij het dichtst bij zichzelf. "At je alleen binne, krije je insicht in jesels."

Maar Leendert Ferwerda doet het niet vaak meer, dat jutten bij Zwarte Haan. Twee jaar geleden ging hij onderuit op het asfalt van de schuine dijk. De stalen pen van z'n kunstheup scheurde z'n dijbeen in de lengte. Het was overdag en hij was niet alleen. Omrop Fryslan maakte net opnamen. Hij zou zes weken in het ziekenhuis liggen.

Ferwerda: "Elke nacht droomde ik dat ik doad in 'e Waddensee dreef, dat ik anspoelde op 'e kwelder of tun de Holwerter pier. Myn bed waar offens driifnat fan benauwens. Deur dat ongemak besefte ik dat 't ok midden in 'e nacht gebeure kinnen had. Dat ik der uren lêge kinnen had sonder dat een d'r erg in had had, want 'n mobile tillefoan had ik nooit bij my."

Dus nu doet hij het wat kalmer aan. Een deel van zijn bút wordt permanent tentoongesteld in recreatiecentrum De Seedykster Toer bij Marrum. Hij brengt z'n kleinkinderen naar school, is vrijwilliger bij de Kringloopwinkel en heeft natuurlijk z'n raadswerk. Hij zegt: "At wij as burgers niks sêge, late wy 't ons gebeure. Ik wil 'n bijdrage levere an hoe't wij ons weungebied, 't Bildt dus, inrichte." Of zoals in de doelstellingen van de Stichting Ons Bildt, waarvan hij voorzitter is, staat: 't Hoeden en noeden fan 't Bildts aigene.

Naar de kerk gaat hij niet meer. Een paar jaar geleden is hij als lidmaat uitgeschreven. Hij heeft er vrede mee, maar geheel los van het geloof is hij ook niet gekomen. Bij landelijke verkiezingen stemt hij ChristenUnie. In die partij vindt hij het best zijn idealen terug als het gaat om het bijbelse rentmeesterschap. Leendert Ferwerda: "At ôns mim nag leefd had sou se wel sêge: 'Ik bin blij dat-stou op 'n kristlike pertij stimst, Leendert.'"

Bron: Leeuwarder Courant