Zwarte Haan, 28 oktober 2016

Brede steun donkere nacht

GITTE BRUGMAN

Het moet ’s nachts weer echt donker worden, is het streven van Feel the Night

Veertig partijen tekenen zaterdag een intentieverklaring om de Waddenzee als donker gebied te behouden en uit te bouwen. Een persoonlijke overwinning van initiatiefnemer Nynke Rixt Jukema van Feel the Night.

De waddenprovincies, de waddeneilanden, Rijkswaterstaat, het ministerie van Economische Zaken, de waddengemeenten, de Coalitie Waddennatuurlijk (natuurverenigingen), de Waddenzeehavens en de Nationale Parken Waddengebied.

Allemaal onderschrijven ze het belang van een donkere Waddenzee. Zaterdag - aan de vooravond van de Nacht van de Nacht- zetten vertegenwoordigers van veertig partijen in Zwarte Haan(als ‘centrum van het Nederlands waddengebied’) hun handtekening onder een intentieverklaring met een aantal belangrijke kernboodschappen. Hoewel Nederland een van de meest verlichte plekken ter wereld is, geldt de Waddenzee als een van de donkerste van Europa. "Dat willen we behouden en uitbouwen", beloven de ondertekenaars.

Zij doen dit omdat ze zich realiseren dat "duisternis van groot belang voor mens en dier" is. En omdat "de donkere nacht en heldere sterrenhemel uitstekend passen in het gezamenlijke streven naar meer duurzaam toerisme in Werelderfgoed Waddenzee". Bovendien levert het beperken van verlichting energiebesparing op.

De veertig partijen zijn zich bewust van de noodzaak tot samenwerking. Zo heeft de Boschplaat op Terschelling bijvoorbeeld last van de verlichting van Leeuwarden. "Duisternis creëer je niet alleen", luidt het daarom.

Het initiatief tot de intentieverklaring komt van architect Nynke Rixt Jukema. Zij raakte in 2011 geïnspireerd door de nachtkaart van Friesland, die onderzoeker Wim Schmidt had opgemaakt.

Die liet zien hoe de lichtvervuiling toeslaat, ook in het donkere waddengebied waar Jukema opgroeide. "Ik fûn it hiel bysûnder en tocht: Wêrom dogge wy dêr neat mei, hoe kinst wearde takenne oan it tjuster?’"

Ze bedacht het project Nachtlicht, om architecten en ontwerpers bewust te maken van hun bijdrage aan lichtvervuiling. "Mar minsken koenen harren der neat by foarstelle." Wat haar restte was mensen wijzen op de schoonheid van de nacht.

Toen Leeuwarden zich kandidaat stelde als culturele hoofdstad, zag ze nieuwe mogelijkheden. Drie jaar lang werkte ze aan haar projectplan, dat steeds uitgebreider werd en een groter netwerk bereikte. Feel the Night werd een van de 41 projecten in het bidbook. Het kent drie pijlers: bewustwording (nachtwandelingen, lezingen, theaterproject Peergroup), beleving (met exposities, sterrenkijkhutten en nachttuinen) en beleid. Samen met de provincie Fryslân vroeg ze Europese subsidie, om van de Waddenzee een groot Dark Sky Park te maken.

In het begin van dit jaar leek het hele initiatief echter de doodsteek te krijgen,toen het project bij de verdeling van de gelden van Leeuwarden 2018 slechts 15.000 euro kreeg toebedeeld. "Wylst alles al rûn."

Veertig partijen ondertekenen
zaterdag een intentieverklaring

Maar toen meldde het Programma Rijke Waddenzee zich bij haar. Samen inventariseerden ze hoeveel draagvlak er voor het idee was. Dat resulteert nu in de ondertekening van de intentieverklaring.

Ook andere partijeninEuropa zijn met dergelijke initiatieven bezig. De Hongaren proberen de poesta donker te houden, en ook in Italië wordt de nacht gekoesterd. Toekomstige culturele hoofdsteden Aarhus (2017) en Matera (2019) bijvoorbeeld adopteerden Feel the Night. "En Luxemburg ziet dat biodiversiteit afneemt door lichtvervuiling en wil nu meeliften op de kennis van de andere landen."

Bron: Leeuwarder Courant