Sint Jacobiparochie 5 oktober 2019    

Een boekenhondje in de klas

Schrijver Sytse Buwalda en illustrator Ita Spoelman presenteren hun creaties Bruno en Svenson in de klas. foto Jan Spoelstra

Kinderboekenweek en dierendag kwamen gisteren samen in groep 1, 2 en 3 van basisschool De Twiner in Sint Jacobiparochie. Dankzij 'hondsy' Bruno.

Maria Del Grosso

Bruno was het hondje van de Bildtse schrijver Sytse Buwalda uit Westhoek. Het hondje is er niet meer, maar is opnieuw tot leven gekomen in de serie Bildtstalige kinderboekjes waarin het hondsy de hoofdrol speelt. Begin dit jaar waagde Buwalda, die al dikke geschiedenisboeken over zijn streek schreef, zich voor het eerst aan een kinderboek.

Als oud-leraar aan de middelbare school viel het hem niet echt moeilijk om zich in de jeugdjaren te verplaatsen. "En ik hew pakesêgers." Bovendien heeft hij zich altijd al aangeleerd om dingen op te schrijven, zoals je ze zou vertellen. Zo ontstond zijn eerste kinderboek en verscheen in de kinderboekenweek deel twee.

Maar ook al laat Buwalda Bruno op vlotte, meeslepende wijze zijn avonturen vertellen, zonder tekeningen is een kinderboek niets. Dat kwam ter sprake tijdens een fitness-uurtje in Sint Annaparochie waar Buwalda Ita Spoelman uit Berltsum trof. Ik skildere doe al yn oaljeferve en woe it wol besykje." De kleurrijke illustraties die zij vervolgens maakte, trekken de lezer gelijk het boek in.

Moest Spoelman zich bij het eerste boekje aanpassen aan de al bestaande tekst van Buwalda, de tweede keer pakten ze het anders aan. Nu sloeg Spoelman aan het tekenen en maakte Buwalda er de teksten bij. Het resultaat is er beter van geworden, vindt de schrijver. "Ik hew niet soa'n hoop fantasy. 'n Ferhaal bedinke fyn ik moeilik." Spoelman bedacht dat Svenson, het poesje dat erbij komt, een boeve-poesy moest worden. "Wy litte har wat streken úthelje", zegt ze.

Haar tekenstijl komt overeen met hoe kinderen de wereld zien en tekenen. Driedimensionaal inzicht hebben ze nog niet en zo zette Spoelman de wereld van Bruno en Svenson dan ook neer. Ze deed meer. Om de boekjes op een leuke manier te kunnen presenteren, toverde ze een bestaande knuffel om tot Bruno en maakte ze zelf de kat Svenson na. Met die poppen trad het duo gisteren op in Sint Jacobiparochie.

Juf Joke Pars maakte de kinderen eerst duidelijk waar het deze ochtend om draaide. Ze wees op de Bildtse vlag in het lokaal. "Dus wij prate Bildts." Buwalda speelde daar op in door op de tekeningen voorwerpen aan te wijzen en te vragen hoe de kinderen dat in het Bildts noemen. Een step bijvoorbeeld. "Autoped", werd er goed geroepen. De wipkip blijkt vervolgens wat moeilijker. "Wibelhintsy", vertelt de schrijver de kinderen.

Tekst en tekeningen moeten wel vertrouwd overkomen omdat alles zich afspeelt in de regio waar de kinderen wonen. Zo weunt Bruno "bij hele lieve mînsen in St.-Anne". Ook zie je Bildtse akkers als Bruno met zijnbasy mee gaat aardappelen zoeken. Het duo heeft voor de presentatie speciaal juten zakken mee het lokaal in genomen zodat de kinderen de geur van aardappels kunnen ruiken.

Buwalda heeft met De Bildtse Boekerij een eigen uitgeverij, waarmee hij de boekjes in series van 250 exemplaren uitgeeft. Er kwam financiële steun van de provincie, van BildtTaal en van slagerij Bijlsma uit Sint Annaparochie. Deze laatste verkoopt de boekjes en zorgt voor wat lekkers als er officiële presentaties zijn. De twee zijn van plan met regelmaat een vervolg te maken op de avonturen van Bruno en overwegen er ansichtkaarten van uit te geven.

Wat het belang is van kinderboeken in de eigen moedertaal moet je Buwalda niet vragen. "Lúster maar hoe't se hier prate." Op het schoolplein en in de klassen hoorde hij voornamelijk Nederlands. "'t Is soa tryst gesteld met 't Bildts fan ônder-op."

Bron: Leeuwarder Courant