Minnertsga, 15 september 2012

In de bres voor de vermalen burger

TIM FIERANT


Honden- en paardenbezitter Atema strijdt tegen de gemeente het Bildt, die vindt dat hij te veel dieren heeft. FOTO LC/CATRINUS VAN DER VEEN (gescand)Gemeenten, de Belastingdienst, de Sociale Dienst, ministeries: Kees Atema (62) heeft ze allemaal wel eens in het vizier gehad. "Want as boargerke allinnich witst faak net hoe't je je rjocht helje moatte."

Atema heeft een stichting waarmee hij mensen juridisch ondersteunt bij geschillen met overheidsinstanties. Tientallen zaken per jaar maken dat de Minnertsgaster inmiddels aardig van de hoed en de rand weet. Maar ooit was ook hij slechts een 'burgertje alleen'.

"Doe't ik midden jierren njoggentich mei de vut gong, holp ik foar stifting Partoer minsken mei allerhanne problemen. Ik fertelde wat se dwaan moasten, wa't se skriuwe moasten. Mar ik seach se faak mei hingjende skouders wer nei bûten gean. Se wisten net wèr't se begjinne moasten, of seagen op tsjin it skriuwen fan in brief."

Atema wilde meer helpen en richtte zijn stichting op, Bok-die- leit. "De taal kenne, dêr giet it om. Je moatte ambtners yn harren eigen jargon oansprekke. Net tefolle emoasje; feitlik en konkreet."

As ik troch de knibbels gean
dan kin ik it wol skodzje

Hij staat een bont pluimage aan 'gevallen' bij, en niet altijd laten ze hem onberoerd. Een vrouw die door de starre opstelling van sociale zaken haar uitkering in rook op ziet gaan. "Mei in goed petear hie dat foarkommen wurde kind. Mar it gong mei strange brieven."

Hij vertelt over twee broers die met hun vader samenwoonden. Toen die overleed, werden de broers ineens fors gekort op hun uitkering.

"Wêr't ik ek sa oergrysijk lilk fan waard, is een frou dy't rjocht hie op in útkearing, mar dat wist se net. En gjinien dy't it har fertelde. Miskien rinne tsijenttûzenen minsken sa ek wol jild mis. Dêr haw ik wol ris in nachtsje fan wekker lein." "Gewoane boargers, soms net hiel yntelligint, dy't fermeald wurde yn'e mûne fan it systeem. De oerheid dy't him opstelt as in soarte strjitfechter, en gjin millimeter tajout." Atema probeert ze zo goed en zo kwaad als hij kan te helpen. "Ik kin ek net alles. Ik bin gjin master yn'e rjochten. Yn'e rjochtbank wurd ik noch krekt net minachtsjend oansjoen, mar folle skeelt it net. Fansels bin ik soms in bytsje sinysk. Sa no en dan tink ik, ik stopje dermei. Wat foar sin hat it? Mar dan haw ik wer wat sukses, en gean ik wer troch."

Empathisch is hij niet, zegt de Minnertsgaster. Als iemand in de problemen zit, vult hij met liefde honderd formulieren in. Pleegt hij dozijnen telefoontjes. Maar als mensen hun hele levensverhaal aan hem willen ophangen, rent hij gillend weg. "Yn'e soarch soe ik net wurkje kinne", verklapt hij. "lk haw net folle, mar wat ik haw brûk ik. Ik bin as dy bij yn'e noas fan in liuw. Ik kin stekke. Der sil dy liuw net dea fan gaan, mar hy fynt it wol hiel ferfelend.

"Sinysk? Dat bin ik wol in bytsje.
Mar ik doch tenminsten wat."

Soms krijgt hij het persoonlijk aan de stok met een gemeente. Zoals nu. Met het Bildt ligt hij in de clinch om zijn zeven honden en drie paarden. Dat zijn er te veel, vindt de gemeente. Vijf honden en geen paarden is wat hen betreft het maximum.

Beide partijen wijken geen millimeter. "Ik kin net oars: it is oarloch. At dúdlik wurdt dat ik ûnder druk tajou, dan is alles ferlern. Mvn reputaasje is: die kearl giet noch foar hûirdert euro nei de Raad van State. At ik troch de knibbels gean dan kin ik it wol skodzje."

Volgens Atema is de gemeente extra streng voor hem omdat hij zo vaak tegen de gemeente in de pen klimt. "Ja, ik skriuw wol ien, twa brieven yn 'e wike. Mar dat is myn riocht, of net? Boppedat, sa folle is 't net. Eartijds tocht ik: in dei net nei de gemeente skreaun, is een ferlerne dei."

Bron: Leeuwarder Courant