TIM FIERANT

Uit de blubberpoel achter de Julianakerk verrijst een amfitheater, opgetrokken uit brokstukken van eeuwenoude kerken en boerderijen.

Het theater is onderdeel van ambitieuze plannen van de Aerden Plaats, het 'archeologisch steunpunt' op het Bildt waartoe ook de kerk behoort. Ook Kunstkring Uytland huist er, een Bildts kunstenaarsverbond.

Voor die plannen ging de tuin achter de Aerden Plaats flink op de schop. Glibberend en glijdend over de zompige Bildtse klei stapelen 'biologisch tuinarchitect' Henk Pleiter en zijn vrijwilligers brokstukken op tot een muur.

Drie lange bulten klei liggen in een cirkel. Pleiter omsluit de muren met brokstukken, en zo richt zich een heus amfitheater op uit de Bildtse klei.

Pleiter bouwde al tientallen van dit soort muren in Friesland de bekendste in Earnewâld (bezoekerscentrum Àde Feanen) en Heerenveen (Louis Ie Roy-tuin). Pleiter: "Door de hoogteverschillen en het vasthouden van zonnewarmte ontstaat in de muren een microklimaat. De warmte trekt vlinders, hommels en andere insecten aan. Ook padden, egels en muizen kunnen er broeden of schuilen."

In de muren laat Pleiter tijdens het metselen gaten vallen, waar hij later planten in stopt. "Allemaal zeldzame, inheemse planten. Uiteindelijk wel 160 soorten."

Het amfitheater moet gebruikt worden voor evenementen, als de tuin eind 1013 klaar is. Kirsten Zwijnenburg, coördinator van het centrum: "De tuin hier achter, dat was helemaal niks."

En dat terwijl ze zoveel willen in de Aerden Plaats. Lezingen geven, exposeren, tentoonstellen, muzikanten een podium bieden. "In de zomer merkten we dat mensen graag naar buiten wilden."

Maar bezoekers het onbegaanbare oerwoud insturen dat de tuin inmiddels geworden was, daar had Zwijnenburg geen lekker gevoel bij.

Samen met kunstenares Janny Vellinga werd een plan gemaakt. "We bedachten een multifunctionele heemtuin, een theetuin, beleeftuin, struintuin en beeldentuin in één. Er moet ruimte zijn voor kleinschalige optredens, voorstellingen, fairs, workshops en educatie over inheemse natuur en duurzaamheid."

Dat alles gaat zich afspelen rond het 'amfitheater'. Pleiter bouwt nisjes en zitgedeelten in de muren, waar publiek kan zitten tijdens concerten of andere evenementen. Pleiter: "Dan zit je lekker, hoor. Die muur is koel in de zomer en warm in de winter." Hij wijst een donker brokstuk aan. "Dat komt uit 1500, denk ik. Zit veel kalk in, goed voor de planten."

Planten die, als het aan Pleiter ligt, van kleur verschieten waar je bij staat. "Ik probeer ze in kleurpatronen te planten, zodat als de een uitgebloeid is, de ander begint. Dat je terugkomt voor die ene mooie witte bloem die je hier hebt gezien, die dan ineens rood is. Het mag niet saai worden hè."

Zwijnenburg: "Ook kunnen leerlingen van omringende basisscholen iets leren over de flora en fauna van het Bildt. De tuin versterkt onze eigen functie, maar kan ook een impuls geven aan toerisme en recreatie in de omgeving."