Dronryp, 29 september 2012

Zinvol sikkeneurig

Aart Staartjes woont sinds kort in DronrypOnbevreesd? Dat niet. Toch liet acteur en televisievader 'meneer Aart' Staartjes (74) een deel van zijn leven los. Hij verhuisde naar Dronryp en publiceert binnenkort zijn derde kinderboek 'Grote Hannes is al zeven'.

LIEKE VAN DEN KROMMENACKER


Ik wilde dat ik wat dapperder was", zegt Aart Staartjes. "Dat ik meer m'n nek durfde uit te steken, schande roepen over allerlei zaken." Zijn kleine gestalte - grijze Allstars, spijkerbroek en een charmante, witte dot halflang haar - schuifelt van achter zijn houten tuintafel naar de keuken, keert terug met zijn mond aan een rietje - een pakje chocomel.

Kleine dapperheden noemt hij ze, de twee keren dat hij poogde een jongetje van de verdrinkingsdood te redden. Springen, grijpen, slepen. Eentje lukte, de ander niet. Het is het leven door de helft, weet Staartjes: nu eens slaagt het, dan weer niet.

Zijn loopbaan plaveide hij goeddeels met gouden stenen - al zou hij het zelf zo nooit omschrijven. Privé vielen er gaten in de weg. Serveerde het leven hem geregeld chocomel, en geen champagne. Onverwacht verloor hij zijn vader aan de gevolgen van een hartinfarct, later het contact met zijn dochter door een ruzie die begon om 'Sesamstraat'. Zijn eerte huwelijk eindigde in een scheiding.

'Kinderen houden van bromberen;
ze weten wat ze aan hen hebben'

Lang geleden leerde Staartjes al: een mens kan met ontzettend weinig toe. Een wijsheid die het wijsje werd van zijn nieuwe kinderboek, 'Grote Hannes is al zeven'. Het is het tweede deel over Hannes, een moedig jochie op klompen in een huis zonder stroom. Geen alter ego, nee, eerder nog het tegenovergestelde van kleine Aart, een bedremmeld mannetje dat zou uitgroeien tot de vriendelijke, maar bij vlagen sikkeneurige meneer Aart. Die relativeert: "Ach, ik ben ook maar een half gelukt mens."

Was u een leuk kind?

"Niet echt. Ik was verlegen, te veel in mezelf gekeerd. Lang niet zo vrijmoedig en nieuwsgierig als Hannes. Die durft alles. Ik was voornamelijk bang om zichtbaar te zijn wat wel goed uitkwam in de oorlog. Mijn jeugd speelde zich af in de veertiger en vijftiger jaren. We waren arm, er was niks. Ik ging pas op mijn achtste naar school, liep op klompen, net als Hannes. Toch was ook ik gelukkig. Het is wat me bezighoudt. Overal om me heen zie ik enorme luxe, vreselijk. Hannes woont in een hutje zonder stroom, alles is er simpel. Maar hij is tevreden. Dat verhaal wil ik vertellen aan kinderen van deze tijd, die dat natuurlijk heel raar vinden."

De affaire met zijn dochter joeg hem en zijn echtgenote Hanna (59) definitief naar zijn geliefde Griekse eiland Patmos, waar ze vijf maanden per jaar vertoeven in hun tweede woning.

Om ook in Nederland rust te vinden, verruilde het tweetal drie maanden geleden het toeristische Marken voor Friesland. Via de Afsluitdijk ging de reis naar een monumentaal huurpand tegenover de kerk in Dronryp, de soesa van het westen een miezerig stipje in de achteruitkijkspiegel. Ik ben net zo dol op drukte", verklaart Staartjes. "We hebben bovendien altijd al verder weg gewild. Per toeval sluitten we op dit pand."

Samen met het rumoer van Marken laat Staartjes de geschiedenis met zijn dochter liever achter zich. Wel had hij een betere vader kunnen zijn, erkent hij.

'Slager Bijlsma, zo'n ouderwetse,
dat vind ik geluk'

Voor kinderen is meneer Aart trouwens heel vertrouwenwekkend, weet je dat? Ze klimmen bij hem op schoot, vertrouwen hem meer dan iemand die altijd lacht en vrolijk is. Kinderen houden van bromberen; ze weten wat ze aan hen hebben. Ik had een tante, daar was ik altijd bang voor. Zij praatte op verjaardagen met andere vrouwtjes, op zo'n deftige toon. 'Ach gut, ben jij nou dat leuke ventje? Lach eens vriendelijk', zei ze dan. Daar moest ik niks van hebben."

Bent u een gelukte opa?

"Niet zo, vrees ik. Als mijn kleinkinderen op bezoek zijn, geniet ik. Maar als ze weg zijn ben ik blij dat ik even kan uitrusten op de bank. Dan ben ik uitgeput. Mijn vrouw kan dat veel beter. Zij heeft er meer gevoel voor. Ik wilde wel een opa zijn uit de films en uit de boeken. Mijn eigen grootmoeder was er zo eentje. Een echte, zonder tanden en met zwarte kleren aan. Ik sliep naast haar in een groot bed, heel veilig. Wanneer ze zich uitkleedde, kwam er een grote onderbroek tevoorschrijn. Bloter dan dat heb ik haar nooit gezien."

Over bloot gesproken: u bent erg open over jonge Aart, de schrijver Aart, de televisiemaker Aart, de acteur Aart. Maar wat beweegt de mens Aart? Wat maak u vrolijk?

Aart Staartjes: Grote Hannes is al zeven"Goh... Dat is nou raar hè, daar weet ik zo gauw geen antwoord op. Je gaat voort, je overleeft." Na enig nadenken: "Lezen is mooi, heel mooi. Ik houd van mooie boeken, mooie schrijvers, een mooie rol spelen. En de kleine momenten van geluk, die ik samen met mijn wouw en mijn vrienden beleef."

Zoals?

"Kijk hier." Hij staat op, niet voor chocomel dit keer. Hij wenkt.

"Deze lindeboom, die is wel honderd jaar oud. De bast is helemaal hol van binnen. En daar, allemaal nieuwe scheuten. Die kleuren, prachtig", wijst Staarties op het groen en wit in het binnenste van de bruine boom. "Of vandaag", gaat hij verder, "was ik bij de slager in Sint Annaparochie. Bijlsma, zo'n ouderwetse, die alles nog zelf doet, heel ambachtelijk. Dat vind ik geluk."

Bron: Leeuwarder Courant (fragmenten)