Sint Jacobiparochie, 7 juli 2012

Nostalgische ode aan de aardappel

Rietns Gratama in een scène uit 'Drie Morgen' FOTO HOGE NOORDEN/JACOB VAN ESSENKunst en aardappels, het is niet de meest voor de hand liggende combinatie. Goed, Vincent van Gogh had er al eens succes mee en sinds vorig jaar besteedt ook Het Bildt jaarlijks twee weken aan het bezingen van de 'eerpel', tijdens de Bildtse Aardappelweken.

Het platte, Bildtse land vormt het decor van de veelzijdige theaterbeleving 'Drie Morgen' (de titel staat voor een oude oppervlaktemaat). Het publiek neemt voor het eerste bedrijf plaats in de enorme loods van een landbouwbedrijf. In een groot houten krat, op een heftruck geladen, wordt Rients Gratama binnengereden. Hij vertelt hoe Het Bildt altijd in beweging is: de zee die af- en aanspoelt, de mensen die komen en altijd weer vertrekken.

Zo ontvouwt zich het verhaal van een modern boerengezin: heit heeft van ziin eigen vader de boerderij geërfd en heeft het opgebouwd tot een bloeiend, gemoderniseerd bedrijf. Maar wat als hij er straks niet meer is? Daarom probeert hij eens te polsen hoe zijn kinderen over een overname denken. Dat gaat niet echt soepeltjes, want, zoals de dochter al zegt: de Bilkerts zijn niet van die praters. Het is uiteindeliik een Gambiaanse boer op uitwisseling die het gesprek over de opvolging op gang weet te brengen.

Dochterlief vindt haar studie communicatie veel te leuk, de ene zoon vaart op zee en keert zo nu en dan eens terug op het nest en andere zoon wil liever de handel in, want dat is veel spannender dan het boerenbestaan. De toekomst van het bedrijf is onzeker. De pro-

blematiek is herkenbaar en wordt op knappe wijze, door de poëtische teksten van verteller Gratama en door een soort korte lezingen van zogenaamde deskundigen, in de bredere context van schaalvergroting en leegloop van het platteland geplaatst.

Bovendien functioneert de loods als een spectaculair decor. Neem alleen al de enorme tractor waarmee de dochter komt binnenrijden. Dat de meeste acteurs duidelijk niet elke dag op het toneel staan en dat de dialogen iets te vaak verzanden in gebekvecht, kun je ze daarom nog wel vergeven.

De theaterbelevenis verplaatst zich vervolgens naar buiten. Het publiek maakt een wandeling door de velden. Het land ligt er prachtig bij in de avondzon, maar het kunstzinnige van een aardappelveld mag nog wel wat duidelijker naar voren worden gebracht. Nu is het vooral oppassen waar je je voeten neerzet en loop je als publiek, doordat geen gids er ook maar iets over vertelt, ongetwijfeld mooie kunststukjes in het veld voorbij.

Het derde bedriif is tot slot een multimediaal muzikaal optreden van een Bildts korps, een band en zangeressen. Begeleid door videobeelden op grote schermen brengen zij de muziek van componist Egon Kracht ten gehore. De liedjes zijn afwisseIend en liggen prettig in het gehoor, maar hemelen Het Bildt zo op dat de teksten wat clichématig zijn geworden.

Er kan zodoende nog wel het een en ander verbeterd worden aan de uitvoering van 'Drie Morgen'en inhoudelijk is de voorstelling misschien niet ontzettend origineel, maar de Bilkerts hebben van aardappels wel een erg bijzondere kunstzinnige belevenis weten te maken en dat valt te prijzen.

MIRANDA TEN WOLDE

Bron: Leeuwarder Courant, GEWIKT/GEWOGEN